„Po raz pierwszy realizuję film fabularny na terenie Podkarpacia, jego akcja dzieje się na początku XX wieku w Galicji i tę Galicje przyjechaliśmy tu odtworzyć” – powiedział w czasie spotkania z dziennikarzami reżyser Krzysztof Zanussi, który w podkarpackich plenerach realizuje swój najnowszy film „Eter”.
„Eter” to psychologiczna opowieść z motywem faustowskim, umiejscowiona na początku XX wieku.
Był czas kiedy eter był przedmiotem wielkiej fascynacji, pod koniec XIX wieku, bo miał taką siłę, której przedtem nie znano, uśmierzał ból i odbierał świadomość. Była też taka hipoteza, że wszechświat jest wypełniony eterem. Ten eter jest w filmie metaforyczny, bo jest on narzędziem zniewolenia i narzędziem zbawienia – mówił podczas przerwy w dniu zdjęciowym wybitny reżyser. Ta historia nawiązuje do mitu Fausta. Jest to historia wojskowego lekarza, który w twierdzy prowadzi badania na ludziach. Jest to człowiek, który pomylił religię z nauką, a tego nie trzeba mylić i o tym będzie ten film – mówi o powstającym filmie Krzysztof Zanussi.
Ekipa filmu „Eter” przez 6 dni realizuje ujęcia na Podkarpaciu. Do tej pory ekipa filmu nagrywała sceny w skansenie w Sanoku, z Zagórzu, w Posadzie Rybotyckiej, w iwonickim kościele oraz nad Wisłokiem, który grał granicę między carską Rosją a Austro-Wegrami. Kolejnego dnia zdjęcia będą nagrywane w pałacu w Zarzeczu, który będzie miejscem arystokratycznego balu.
Scenariuszowo rzecz biorąc akcja filmu rozgrywa się w Galicji, na rubieżach Cesarstwa Austro-Węgierskiego i jesteśmy bardzo zadowoleni, że mogliśmy trafić do wielu historycznych miejsc i tu na miejscu kręcić. Po pierwsze ze względu na ich historyczny wymiar, po drugie ze względu na atrakcyjność miejsc zdjęciowych. Każdego dnia jesteśmy gdzie indziej i z pewnością te widoki i ujęcia będą wartością dodaną w filmie. Dzięki dofinansowaniu z regionu mogliśmy wyjechać z Warszawy w plener, ą to ma duże znaczenie dla powstającego filmu – mówił szef produkcji „Eteru” Janusz Wąchała.
W Sieniawie nagrywana była scena związana z balem, jaki w przejętym przez Rosjan po Powstaniu Styczniowym, majątku wydaje bogata Rosjanka.
Kobieta ta kazała rozebrać okolicznych chłopów i ustawić ich na postumentach w parku, w postawach greckich rzeźb. Było to w zimie. Jeden z chłopów ciężko zachorował i zmarł. To prawdziwa historia, którą wplotłem w scenariusz, a która ma ogromne znaczenie dla losów jednego z bohaterów „Eteru” – tłumaczył szczegóły kręconych w Sieniawie scen reżyser.
Krzysztof Zanussi - reżyser filmowy, teatralny, scenarzysta, producent, eseista, filozof, uważany jest za jednego z najwybitniejszych reżyserów polskiego kina. Jego filmy odznaczają się niezwykłą oryginalnością, przepełnione są refleksją nad naturą ludzką i jej trafną obserwacją. Reżyser tworzy kino autorskie, w którym porusza problematykę moralną, psychologiczną, ukazuje życie wewnętrzne bohaterów. Krzysztof Zanussi jest autorem kilkudziesięciu filmów, spośród których takie jak „Życie rodzinne”, „Iluminacja”, „Imperatyw”, „Rok spokojnego słońca” czy „Barwy ochronne” stały się kanonem polskiej kinematografii. Inne filmy reżysera to „Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową”, „Obce ciało”. Wiele razy był nagradzany, między innymi na najbardziej prestiżowych festiwalach filmowych: w Cannes, Wenecji i Berlinie.
Operatorem zdjęć do filmu „Eter” jest Piotr Niemyjski, operator kamery i autor zdjęć wielu filmów dokumentalnych, filmów fabularnych, seriali, między innymi w filmach „Lęk wysokości” Bartka Konopki i „Obce ciało” Krzysztofa Zanussiego, „Nie opuszczaj mnie” Ewy Stankiewicz. Operator zdobył w tym roku w Paryżu nagrodę za zdjęcia do japońskiego filmu.
Szefem produkcji „Eteru” jest szef produkcji SF TOR Janusz Wąchała, producent i producent wykonawczy wielu filmów fabularnych – między innymi „Pokotu” Agnieszki Holland, a wcześniej „Boiska bezdomnych” Kasi Adamik, „Senności” i „Zbliżeń” Magdaleny Piekorz „Rewizyty” Krzysztofa Zanussiego oraz koorproducent filmu „Róża” Wojciecha Smarzowskiego.
Scenografię do filmu przygotowuje Joanna Macha autorka scenografii i dekoracji do wielu filmów, między innymi: „Pokotu”, „Drogówki”, „Serce serduszko”, „Córki dansingu”, „Ile waży koń trojański” czy „Jack Strong”.
Powstający właśnie „Eter”, najnowsze dzieło wybitnego polskiego reżysera, jednego z twórców „kina moralnego niepokoju” jest współfinansowane przez Samorząd Województwa Podkarpackiego i Miasto Rzeszów. Stało się to możliwe dzięki I edycji Podkarpackiego Regionalnego Funduszu Filmowego.
Jesteśmy beneficjentami regionalnego funduszu filmowego, który dopiero powstał na Podkarpaciu i jest tu nowością. Bardzo się cieszymy i bardzo dziękujemy. Ten system funduszy regionalnych jest bardzo rozpowszechniony w całej Europie i jest to sposób na aktywizowanie miejscowych sił i daje troszkę rozgłosu, bo filmy lądują tam, gdzie są zapraszane. My w tym filmie jesteśmy beneficjentami podobnego funduszu z Włoch, z regionu Friuli Wenecji Julińskiej. W ten sposób regiony stają się kooproducentami filmów, a Podkarpacie właśnie wkroczyło na drogę takich zachęt, które mają nakłonić filmowców, byśmy w dane miejsce przyjechali, nawet jeżeli jest to nieco dalej. Zyskujemy za to dodatkowe wsparcie na realziację filmu - mówił o współfinansowaniu ze strony regionu Krzysztof Zanussi.
Produkowany przez Studio Filmowe TOR film powstaje w koprodukcji polsko-ukraińsko- węgiersko-litewskiej. W roli głównej wystąpi Jacek Poniedziałek. W filmie zobaczymy też Andrzeja Chyrę i Małgorzatę Pritulak oraz debiutantkę, ukraińską aktorkę Marię Ryaboshapka. ”
Aleksandra Gorzelak-Nieduży
Biuro prasowe UMWP
