Dokładamy wszelkich starań, aby Strategia dla Karpat stała się faktem – powiedział marszałek Władysław Ortyl w czasie posiedzenia Międzyregionalnej Grupy „Karpaty” Europejskiego Komitetu Regionów. W jego trakcie podpisana została deklaracja współpracy Podkarpacia, Małopolski oraz Śląska. W ten sposób regiony podkreśliły jednomyślność obszarów zaangażowanych w sprawy rozwoju Karpat w dążeniu do utworzenia Makroregionalnej Strategii dla obszaru Karpat. Podpisany dokument ma służyć także wzmocnieniu siły oddziaływania na rządy, posłów do PE oraz instytucje europejskie, w staraniach o przyszłą strategię.

Podpisanie „Wspólnej deklaracji województw małopolskiego, podkarpackiego i śląskiego” było częścią spotkania Międzyregionalnej Grupy „Karpaty” Europejskiego Komitetu Regionów. Przewodniczącym tego organu jest marszałek Władysław Ortyl. Złożenie podpisów odbyło się symbolicznie, jak wiele działań w tych czasach – zdalnie w gabinetach poszczególnych szefów regionów.

W imieniu rządu RP w czasie uroczystości głos zabrał Zbigniew Rau Minister Spaw Zagranicznych RP.

To ważny moment dla regionów i ich dalszego rozwoju. Podpisywany dokument jest głosem regionów, który z pewnością zostanie usłyszany w stolicach krajów zainteresowanych Strategią Karpacką. Pierwszym krokiem, naprawdę milowym było podpisanie w 2016 roku przez rządy Polski, Słowacji, Ukrainy i Węgier dokumentu dotyczącego współpracy na rzecz powstania strategii. Później podejmowane były kolejne ważne kroki na poziomie rządów i regionów. Strategie makroregionalne sprawdzone już w Europie narzędzie współdziałania ponad granicami, to szansa na wspólną odpowiedź na wyzwania o wymiarze ponadnarodowym. Takim wyzwaniem na terenie Karpat jest sytuacja demograficzna, ubywająca populacja Karpat negatywne tendencje w gospodarce obszarów górskich, kwestie środowiskowe. Polska która przejęła właśnie przewodnictwo w Konwencji Karpackiej postawiła sobie za cel działanie na rzecz przystąpienia UE do Konwencji Karpackiej oraz wzmocnienia działań regionalnych i lokalnych na rzecz współpracy. To dzisiejsze porozumienie to jest głos regionalny, który po raz kolejny pokazuje, że Karpaty zasługują na własną strategię – mówił w czasie debaty minister Zbigniew Rau.  

Jestem dumny, że udało nam się wspólnie wypracować tę ważną deklarację. Podzielamy opinię, że Strategia Karpacka musi być sformułowana, pilotowana i zarządzana wspólnie oraz zgodnie przez rządy i regiony naszego makroregionu. Nasze działanie pokazuje, że  Strategia Karpacka jest inicjatywą dojrzałą, poprzedzoną wieloma działaniami o charakterze oddolnym. Naszym celem jest, aby stanowiła ona synergię dla istniejących mechanizmów polityki sąsiedztwa oraz jeszcze lepszą koordynację działań z krajami spoza UE. Naszymi licznymi działaniami wysyłamy sygnał do innych krajów, aby podpisywały podobne porozumienia. Istnieją już deklaracje obwodów ukraińskich i regionów słowackich. Nasza strategia to dojrzała inicjatywa, którą chcemy wprowadzać na kolejne poziomy procedowania i zaangażowania kolejnych władz-  powiedział podpisując dokument marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl.

Małopolska jest rada, że udało się nam podpisać wspólny dokument. Dla nas jako regionu górskiego jest to szansa rozwoju w wielu dziedzinach, zarówno gospodarczego, kulturowego, środowiskowego, jak i społecznego. Pod względem możliwości tworzenia transportu też otwierają się nowe szanse. Przed nami  nowa perspektywa unijna 2021-2027 i Strategia Karpacka mogłaby wspierać rozwój w regionach górskich. Teraz  w czasie pandemii obserwujemy spadek wykorzystania walorów regionów górskich. Wraz z ustaniem pandemii z pewnością nastąpi na nowo rozwój turystyki. Ten dokument pomoże nam w przyszłości korzystać z efektów dobrej współpracy. Małopolska z przyjemnością uczestniczy we wszystkich inicjatywach, które mogą pomóc rozwijać tereny górskie - mówił o podpisanej deklaracji Łukasz Smółka, wicemarszałek województwa małopolskiego.

Propagowanie Strategii Karpackiej będzie nie tylko kolejną ścieżką dla rozwoju województwa śląskiego, ale także szansą na zrównoważony rozwój wielu obszarów Europy - podkreślał Wojciech Kałuża wicemarszałek województwa śląskiego - Choć obszar karpacki jest tylko cząstką powierzchni regionu Śląska, to  nasze tereny górskie stanowią fundament turystyki i rozwoju tej sfery gospodarki. A jest to niebagatelny aspekt życia wielu ludzi, funkcjonowania wielu firm. Rozwój to szansa na nowe miejsce pracy, Z radością i przekonaniem mam przyjemność podpisać tę deklarację - mówił tuż po złożeniu podpisu pod dokumentem wicemarszałek Wojciech Kałuża z województwa śląskiego.

W dokumencie zwracamy się do Komisji Europejskiej, aby w zdecydowany sposób wsparła kraje i regiony karpackie, podkreślając tym samym znaczenie wartości dodanej makroregionalnego spojrzenia dla polityki spójności – dodał gospodarz Podkarpacia marszałek Władysław Ortyl.

Podpisany dokument trafi między innymi do polskiego rządu, do Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej.

W podpisanym dokumencie czytamy między innymi:

„Sygnatariusze są przekonani, że Strategia dla obszaru Karpat stanowić będzie narzędzie, mające na celu sprostanie najistotniejszym wyzwaniom, których nie da się rozwiązać wyłącznie na szczeblu państwowym lub regionalnym, a do których należy między innymi:

·     łagodzenie skutków zmian klimatycznych,

·     ochrona bioróżnorodności,

·     inteligentne wykorzystanie energii odnawialnych,

·     poprawa konkurencyjności i spójności obszaru Karpat, co przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności i zachowania równowagi środowiskowej,

·     zachowanie endogenicznego potencjału innowacyjnego,

·     ochrona unikalnego dziedzictwa kulturowego,

·     rozwijanie podstawowych usług społecznych, w szczególności związanych  
z dostępem do edukacji, opieki zdrowotnej i włączeniem społecznym”.

Marszałek Władysław Ortyl w trakcie posiedzenia zwrócił uwagę, że czas przewodnictwa Polski w Konwencie Karpackim powinien być momentem doprowadzenia do jak największego zbliżenia Konwencji Karpackiej i Strategii Karpackiej.

Dyrektor sekretariatu Konwencji Karpackiej w Wiedniu Harald Egerer przedstawił członkom Międzyregionalnej Grupy Karpackiej kluczowe wnioski z 6. Posiedzenia Konferencji Stron  Konwencji Karpackiej, które odbyło się przed kilkoma dniami. Dyrektor Egerer mówił o postulatach przeniesienia kwestii kluczowych dla Konwencji Karpackiej na poziom lokalny. Przytaczał kwestie protokołów dotyczących środowiska, różnorodności biologicznej i krajobrazowej. Przedstawił także członkom grupy kolejnych krokach w pracy na rzecz przystąpienia UE do Konwencji Karpackiej.

Chcemy w 2021 roku zorganizować spotkanie ministrów odpowiedzialnych za środowisko, musimy zwiększyć zrozumienie w Europie spraw ważnych dla obszaru Karpat. Przed kilkoma dniami Konferencja przyjęła wskazówki tzw. Mapę drogową w kierunku przystąpienia Unii Europejskiej do Konwencji Karpackiej. To nasze wyzwania - mówił w czasie posiedzenia dyrektor sekretariatu Konwencji Karpackiej w Wiedniu Harald Egerer.

Na temat działań podejmowanych z poziomu Parlamentu Europejskiego na rzecz przystąpienia UE do Konwencji Karpackiej mówił w czasie dyskusji Tomasz Poręba poseł do PE .

Gratuluje tej deklaracji poparcia przez marszałków województw. Dziękuję za zaangażowanie polskiego rządu. Potrzebne jest jak najszybsze stworzenie Strategii Karpackiej, która nie tylko przyspieszy rozwój społeczny, ekonomiczny i kulturalny tego regionu, ale także pozwoli na wyrównanie szans rozwojowych regionu – mówił  europoseł Tomasz Poręba – W PE widzę duża życzliwość posłów w krajów karpackich na rzecz strategii. Zwróciłem się z pytaniem do przewodniczącej Komisji Europejskiej na temat strategii. Widzę coraz bardziej otwartą postawę, choć oczywiście cały czas brakuje ostatecznej decyzji KE. Myślę, że możemy być optymistami w patrzeniu w przyszłość. Komisja Europejska jest gotowa do rozmów, ale niezbędne jest aby kolejne kraje – Czechy, Mołdawia, Rumunia, Serbia – przystąpiły do deklaracji na rzecz strategii. To stworzyłoby koalicję krajów dążących do powstania Strategii Karpackiej – mówił poseł PE Tomasz Poręba.

Europoseł przekonywał, że ważnym argumentem za powstaniem strategii jest budowa drogi Via Carpatia,  która pokazuje współpracę krajów tej części Europy oraz tworzenie swoistego kręgosłupa, wokół którego powstanie dobre skomunikowanie znacznej części krajów karpackich.

Poseł Poręba zadeklarował stworzenie listu, skierowanego od jak najliczniejszej grupy posłów PE do Komisji Europejskiej w sprawie przystąpienie UE do Strategii Karpackiej.

Z kolei stan negocjacji z UE  w kwestii przystąpienia do Konwencji Karpackiej przedstawił Harald Egerer.

Pozostałe konwencje europejskie działają pod egidą Unii Europejskiej. Chcemy, aby tak stabilny fundament dotyczył także Konwencji Karpackiej, tym samym będąc elementem dla rozwoju regionów i krajów tego obszaru  - mówił Harald Egerer.

Spotkanie Grupy Karpackiej Europejskiego Komitetu Regionów było także okazją wymiany dobrych praktyk, w zakresie zarzadzania bioróżnorodnością biologiczną swymi doświadczeniami podzielili się uczestnicy z Rumunii -  między innymi Csaba Borboly, Przewodniczący Województwa Harghita w Rumunii, , Rumunia – Miliony kilometrów kwadratowych Karpat są zielonym terenem Europy, który musimy zachować – podkreślał.

O tym, jak ważną rolę dla ekosystemu Europy stanowią Karpaty oraz o pracach nad węgierskim stanowiskiem poparcia dla powstania Strategii Karpackiej mówili Oszkar Sesztak – wiceprzewodniczący Międzyregionalnej Grupy Karpaty, członek Rady Komitatu Szabolcs-Szatmar-Bereg oraz Anna Magyar członek Rady Komitatu Csongrad.  

Tekst Aleksandra Gorzelak - Nieduży

Foto Monika Konopka

Biuro prasowe UMWP