Na Podkarpaciu może powstać podkarpackie centrum nauki (PCN). Ten „Podkarpacki Kopernik” może zostać usytuowany w podrzeszowskiej Jasionce, w okolicy Portu Lotniczego „Rzeszów – Jasionka” i Centrum Wystawienniczo-Kongresowego. Swoimi opiniami na temat planowanego centrum podzielili się ze sobą eksperci, którzy wzięli udział w konferencji w urzędzie marszałkowskim w Rzeszowie.
Obecna na spotkaniu wicemarszałek Maria Kurowska, mówiła o roli podkarpackiego centrum nauki, jaką będzie spełniać na Podkarpaciu.
Jest szansa, że przy wykorzystaniu środków zewnętrznych uda nam się wybudować centrum nauki na Podkarpaciu, które będzie ośrodkiem niezbędnym do uzupełnienia naszych inteligentnych specjalizacji, do pokazywania złożoności świata, a jednocześnie powiązań świata nauki ze światem naturalnym. Chcemy, aby było to miejsce, w którym uczniowie będą zdobywać szerszą wiedzę, będą rozwijać swoje pasje i pozyskiwać tego bakcyla zainteresowania światem wiedzy i nauki. Dlatego bardzo nam zależy, aby to centrum było inne niż wszystkie, aby było uzupełnieniem, a nie tylko powielaniem. Jednocześnie chcemy, aby wpisywało się w nasz region definiowany przez innowacje i Dolinę Lotniczą – powiedziała Maria Kurowska.
W spotkaniu udział wzięli między innymi eksperci zajmujący się od wielu lat zagadnieniami centrów nauki - Kamila Myrdek-Rak - Dyrektor Ogrodów Doświadczeń "Humanitarium"
we Wrocławiu; Robert Firmhofer - Dyrektor Centrum Nauki Kopernik w Warszawie; Rafał Sworst - Kierownik Ogrodu Doświadczeń im. St. Lema w Krakowie oraz Jerzy Jarosz - Pełnomocnik Rektora Uniwersytetu Śląskiego ds. Organizacji „Parku Nauki” w województwie śląskim.
Eksperci bardzo pozytywnie odnieśli się do budowy podkarpackiego centrum nauki. Na zakończenie konferencji wymienili się pozytywnymi uwagami, co do koncepcji jego realizacji, organizacji oraz przyszłej działalności. Szczególnie chwalili związek centrum z inteligentnymi specjalizacjami regionu. Uznali, że to właśnie kontekst regionalny, w jakim będzie funkcjonowało centrum, stanie się jego wyróżnikiem na tle innych podobnych instytucji działających w kraju.
Zadaniem podkarpackiego centrum nauki będzie popularyzacja wśród dzieci i młodzieży nauki i techniki oraz interdyscyplinarnej wiedzy w atrakcyjnej i zrozumiałej formie. Planuje się, że centrum stanie się miejscem edukacji nieformalnej oraz ważnym zapleczem naukowym w regionie i przyczyni się do wyrównywania szans rozwoju i samorealizacji młodego pokolenia.
Środki na ten cel, w wysokości 16 mln euro zabezpieczono w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020. Jednak pierwotnie zapis przewidywał utworzenie w regionie kilku placówek, mających na celu popularyzację nauki, wiedzy i innowacji. Dlatego istnieje konieczność renegocjacji z Komisją Europejską zapisów RPO WP 2014 – 2020 w tym zakresie.
Uwzględniając wysokość środków przeznaczonych na ten cel oraz doświadczenia przy tworzeniu tego typu podmiotów w innych regionach, optymalnym rozwiązaniem jest stworzenie w naszym województwie jednego, dobrze działającego centrum nauki. Taka placówka dzięki posiadanemu potencjałowi mogłaby zagwarantować wysoką jakość świadczonych usług edukacyjnych.
Tomasz Michalski, koordynator Zespołu ds. wypracowania koncepcji podkarpackiego centrum edukacji i prezes Stowarzyszenia Upowszechniania Wiedzy „ExploRes” w Rzeszowie, zaprezentował ideę funkcjonowania ośrodka:
„Ekspozycja będzie prezentować wiedzę naukową jako wzajemnie powiązane i przenikające się trzy „makroobszary” identyfikowane pod hasłami: „Świat Wokół Nas”, „Nasza Cywilizacja” oraz „My, Ludzie”. Wybrana do eksponowania wiedza naukowa i techniczna będzie prezentowana z punktu widzenia człowieka – jego organizmu żyjącego w otaczającym nas świecie naturalnym, który jest poznawany, użytkowany oraz opisywany za pomocą narzędzi i zdobyczy cywilizacyjnych. Ta idea zostanie dopasowana do kontekstu regionalnego z wyeksponowaniem walorów regionu: przemysł, bioróżnorodność, klimat, krajobraz, zasoby naturalne. Każda z regionalnych specjalizacji wpisuje się w co najmniej dwa „makroobszary”. Tak skonstruowana ekspozycja może być modyfikowana, rozwijana i rozbudowywana o nowe obszary podczas funkcjonowania ośrodka – tłumaczył Tomasz Michalski.
Opierając się na doświadczeniach innych regionów przy tworzeniu instytucji popularyzujących naukę, w ramach pozaszkolnego systemu edukacji, nieocenionym wsparciem jest stała współpraca z osobami posiadającymi doświadczenie w tym obszarze. Dlatego Zarząd Województwa Podkarpackiego 10 marca 2016 roku powołał Zespół ds. wypracowania koncepcji podkarpackiego centrum edukacji. W jego skład weszły osoby aktywnie zajmujące się popularyzowaniem wiedzy i nauki wśród dzieci i młodzieży na terenie województwa podkarpackiego.
Efektem pracy zespołu jest dokument pn.: Założenia programowo-organizacyjne podkarpackiego centrum nauki przyjęty przez Zarząd Województwa Podkarpackiego 26 kwietnia 2016 roku. Członkowie zespołu zarekomendowali równocześnie zarządowi województwa przekazanie dokumentu do zrecenzowania przez ekspertów zewnętrznych, przedstawicieli wiodących w Polsce ośrodków edukacji pozaformalnej.
tekst/foto Daniel Kozik
Biuro Prasowe UMWP
