W Muzeum im. Rodziny Ulmów w Markowej zostały wręczone medale i dyplomy honorowe „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Otrzymały je trzy rodziny z Podkarpacia i jedna z woj. lubelskiego, a także ksiądz. W uroczystości wzięła udział Ambasador Izraela w Polsce – Anna Azari. Samorząd województwa reprezentowała wicemarszałek Maria Kurowska.
Uroczystość wręczenia medali rozpoczęła się od okolicznościowych wystąpień.
W czasach, kiedy śmierć czyhała na każdym kroku, ci bohaterowie wyciągnęli pomocną dłoń dając szansę na przeżycie, dlatego zasłużyli na naszą wdzięczność i szacunek. Talmud mówi: kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat. I te słowa są zapisane na tych medalach – powiedziała Ambasador Izraela Anna Azari.
Wicemarszałek Maria Kurowska odczytała list od marszałka Władysława Ortyla:
Otwierając muzeum przywróciliśmy pamięć i oddaliśmy hołd nie tylko Rodzinie Ulmów, ale także tysiącom znanych i nieznanych Polaków, którzy w imię chrześcijańskich wartości, nie zawahali się zaryzykować życia swojego i swych bliskich, aby ratować żydowskich sąsiadów. Dziś do grona Sprawiedliwych dołączają kolejni Polacy, którym oddajemy cześć. Pamięć nas wszystkich zarówno o bohaterach, którzy ratowali Żydów, jak i o tych, którzy zostali ocaleni i tych, których pochłonął Holokaust jest składanym im swoistym hołdem. Jest także memento, które uświadamia nam i kolejnym pokoleniom, że to na barkach nas wszystkich spoczywa odpowiedzialność za współczesną historię, wychowanie kolejnych pokoleń i przekazanie im wartości oraz wzorców – napisał marszałek.
Odznaczenia zostały przyznane czterem rodzinom. Jedna z rodzin, Marianna i Jan Gacowie, pochodziła z okolic Zamościa (Zarzecze), ks. Gabriel Marszałek z Borowic k. Lwowa, a trzy kolejne rodziny, Anna i Andrzej Antonikowie oraz Ludwika Janczura (Lubaczów), Weronika i Franciszek Łydowie (Ulanów), Maria i Piotr Węglowscy (Dębica) z Podkarpacia. Medale zostały wręczone pośmiertnie na ręce krewnych.
W uroczystości wzięła także udział Sabina Fizik – jedna z ocalonych osób, która na uroczystość przyjechała ze swoją rodziną z Izraela. Sara Sabina Fizik podczas wojny była zaledwie 5-letnia dziewczynką. Niemcy zamordowali jej bliskich, ocalała tylko ona i jej ojciec, z którym ukrywała się przez jakiś czas. Potem ojciec oddał ją pod opiekę Marianny i Jana Gaców, którzy mieli już troje swoich dzieci. Imię Sary zmieniono na Sabina. Gacowie traktowali ją jak własną córkę. Sabina w latach 50-tych wyemigrowała do Izraela, gdzie wyszła za mąż. Ma dwoje dzieci i wnuki.
Uroczystość została zorganizowana przez Muzeum im. Rodziny Ulmów i Ambasadę Izraela w Polsce, przy współpracy z Instytutem Yad Vashem.
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata to najwyższe izraelskie odznaczenie cywilne nadawane nie-Żydom przez Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem w Jerozolimie osobom i rodzinom, które z narażeniem własnego życia ratowały Żydów z Holokaustu podczas II wojny światowej.
Monika Konopka
Biuro Prasowe UMWP
Fot. J. Pawłowski, A. Kotowicz
