Nowe tablice z nazwiskami zmarłych, a także ściana z tablicą poświęconą Symonowi Petlurze – tak wygląda odnowiony cmentarz żołnierzy Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej w Łańcucie. W piątek, Anna Huk, Członek Zarządu Województwa Podkarpackiego oraz Jerzy Borcz, przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego - wzięli udział w uroczystym otwarciu cmentarza.
Członek zarządu Anna Huk odczytała list skierowany przez marszałka Władysława Ortyla do organizatorów:
- Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej była aktywnym uczestnikiem wojny przeciwko Rosji bolszewickiej, a żołnierze ukraińscy wspólnie z polską armią ruszyli wyzwolić swój kraj spod władzy bolszewików. […] Wierzę, że ten odnowiony cmentarz w Łańcucie będzie miejscem godnie oddającym chwałę i cześć poległym żołnierzom, ale też być może stanie się miejscem, gdzie kolejne pokolenia Polaków i Ukraińców będą poszukiwać wspólnego dialogu, tak potrzebnego do budowy dobrego sąsiedztwa i lepszej wspólnej przyszłości w tej części Europy – napisał marszałek Ortyl w liście.
Od listopada 1918 roku do lipca 1921 roku ulokowane były w Łańcucie kolejno: obóz jeniecki a później Główna Ukraińska Stanica Wojskowa (skąd na front walki z Armią Czerwoną wyruszały ukraińskie oddziały wojskowe), zaś po rozejmie polsko – rosyjskim obóz internowania dla żołnierzy Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Po podpisaniu przez Józefa Piłsudskiego i Symona Petlurę układu sojuszniczego została tu sformowana 6 Dywizja Strzelców Siczowych, która między innymi uczestniczyła wraz z polskimi żołnierzami w obronie Zamościa przed natarciem konnej armii Siemiona Budionnego. Po zakończeniu kampanii 1920 roku i podpisaniu traktatu w Rydze, w Łańcucie internowano część oddziałów ukraińskich, także tych, które kontynuowały walkę z bolszewikami i na skutek ciężkich strat zmuszone były wycofać się do Polski.
W latach 1918 – 1921 w łańcuckim obozie przebywało w różnych okresach od 2 do 5 tysięcy wojskowych. Decyzją władz polskich obóz stał się także między innymi ośrodkiem pracy oświatowej dla żołnierzy. Przez kilka miesięcy działał tu Ukraiński Uniwersytet Narodowy.
Na przełomie lat 1920-21 w obozie wybuchła epidemia tyfusu, na którą zmarło ponad pół tysiąca żołnierzy. Ich szczątki, pochowane początkowo w kilku miejscach, zebrano ostatecznie na kwaterze cmentarza miejskiego, gdzie spoczywają do dziś. Pierwszy obelisk „Wiernym synom Ukrainy”, zbudowany tu w 1921 roku, uległ w latach 50-ch XX wieku zniszczeniu. Ponownie został zrekonstruowany w 2012 roku.
Na obecnym etapie uzupełniono krzyże na kwaterach wojskowych, ustawiono tablice z nazwiskami zmarłych a także ustawiono ścianę z tablicą poświęconą Symonowi Petlurze. Tym samym zrealizowano wszystkie prace, związane z nadaniem ostatecznego wyglądu cmentarzowi wojskowemu Armii URL. Ich zleceniodawcą i inwestorem była Ambasada Ukrainy w Polsce, którą w realizacji przedsięwzięcia wsparły Związek Ukraińców w Polsce oraz Urząd Miasta Łańcuta.
Tekst: D. Kozik
Biuro Prasowe UMWP
fot. Urząd ds. Osób Represjonowanych i Kombatantów, P.Dubiel/TV Łańcut
