Beskid Niski to obszar położony na granicy Polski i Słowacji, który jest niezwykle cenny pod względem przyrodniczym i kulturowym. Granica jednak nie dzieli, ale łączy Polaków i Słowaków, którzy te atuty starają się wykorzystywać zarówno w promocji turystyki na tym terenie, jak i aktywizując lokalną społeczność. Mogli się o tym przekonać dziennikarze z Podkarpacia, którzy wyruszyli w tour po unijnych inwestycjach.
Interreg Polska – Słowacja 2014-2020 to program transgraniczny, z którego z chęcią korzystają jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe i prywatni przedsiębiorcy. Na spotkaniu w urzędzie marszałkowskim rozpoczynającym prezentację unijnych projektów, beneficjenci programu jakimi są: Wyższa Szkoła Inżynieryjno-Ekonomiczna w Rzeszowie, Uniwersytet Rzeszowski, Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli i Stowarzyszenie „Pro Carpathia, pochwaliły się własnymi doświadczeniami w tym zakresie.
Kolejnym punktem w objeździe po unijnych inwestycjach był projekt: „Tradycyjne smaki Karpat - dziedzictwo pogranicza na rzecz rozwoju”, realizowany rzez fundację ENO Carpathian, w partnerstwie z Urzędem Miasta Brekov na Słowacji. Dzięki niemu został wydany folder z tradycyjnymi produktami kulinarnymi i winiarskimi pogranicza polsko-słowackiego, który trafił do turystów, mieszkańców, przedsiębiorców, instytucji i organizacji pozarządowych. Projekt zakładał także szeroką promocję oferty turystycznej, która została zaprezentowana podczas Forum Ekonomicznego w Krynicy.
Duże wrażenie na dziennikarzach zrobił projekt pn.: „Archeologia żywa jako unikatowy produkt turystyki kulturowej Karpat”, realizowany przez Muzeum Podkarpackie w Krośnie, w partnerstwie z Vlastivedné múzeum w Hanušovciach nad Topľou. Za jego sprawą skansen Karpacka Troja dostosuje swoją infrastrukturę do potrzeb turystów. Powstanie tam m.in. nowoczesny parking dla samochodów, ale co ważniejsze, sam skansen wzbogaci się o nowe obiekty, w których zamieszkają żywe zwierzęta. Dzięki temu turysta odwiedzający Karpacką Troję będzie mógł zapoznać się z ich hodowlą. Oznacza to, że muzeum tworzy unikatowy produktu turystyki krajoznawczej, kulturowej i edukacyjnej w postaci Szlaku Żywej Archeologii.
Dzięki środkom z Unii Europejskiej dzieci i młodzież niesłysząca z Polski i Słowacji ma szansę na pełną rehabilitację. Zajęcia prowadzone za pieniądze z programu Interreg umożliwiają młodym ludziom zwiększyć swoje kompetencje językowe i poznawcze oraz zdolności komunikacyjne. Projekt jest inicjatywą Stowarzyszenia Rodziców i Przyjaciół Dzieci z Wadą Słuchu prowadzony ze słowackim partnerem Logosluch.
Gmina Zarszyn jest jednym z pionierów sięgania po środki z Interreg-u. „Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze marką pogranicza polsko-słowackiego”, to projekt mający na celu zwiększenie atrakcyjności istniejącego transgranicznego szlaku taborowo konnego i szlaku winnego. Dzięki temu projektowi gmina wspólnie z wsią Demjata na Słowacji, tworzy nowe produkty transgraniczne, które mogą być wykorzystywane w promocji turystyki na pograniczu. W tym celu wykorzystuje wspólne dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze regionów.
Środki unijne umożliwiają także rozwój umiejętności tanecznych. „Aleja Tańca” to inicjatywa Regionalnego Centrum Kultur Pogranicza w Krośnie, które ze swoim słowackim partnerem ze Świdnika podnosi taneczne umiejętności przedstawicieli środowisk artystycznych pogranicza w zakresie tańca. Okazuje się, że taniec może być świetnym sposobem na promowanie tej formy artystycznej jako atrakcji regionu skierowanej do odwiedzających i mieszkańców pogranicza. Projekt nie ogranicza się jedynie do samej nauki tańca, ale umożliwia organizację wydarzeń prezentujących umiejętności taneczne artystów.
„Szlak Maryjny” („Światło ze Wschodu"), to kolejny projekt zaprezentowany podkarpackim dziennikarzom. Został on zainspirowany najbardziej znanym szlakiem pielgrzymkowym Santiago de Compostela. Projekt podkreśla również wartości kulturowe, przyrodnicze, historyczne, społeczne i duchowe narodów słowiańskich zawarte w przesłaniu i tradycjach maryjnych. W ramach projektu powstanie szlak pielgrzymkowy, na którym znajdą się ważne miejsca związane z kultem Matki Boskiej. Szlak będzie łączył Polskę i Słowację i zostanie połączony z istniejącymi już szlakami turystycznymi i pielgrzymkowymi. Projekt ten nie tylko uzupełnienia infrastrukturę turystyczną, ale od podstaw tworzy kompleksowy nowy produkt turystyczny.
„Lasy nie znają Granic” – to ostatni unijny projekt zaprezentowany podczas wizyty studyjnej. Dzięki Funduszom Europejskim uczniowie szkół leśniczych z Polski i Słowacji będą mieli możliwość wymieniać się doświadczeniami w ramach pilotażowego programu wymiany uczniów. Dzięki temu uczniowie Zespołu Szkół Leśnych w Lesku poznają specyfikę kształcenia w szkole partnerskiej. Program umożliwi także podniesienie jakości kształcenia, przyczyni się do lepszego przygotowania uczniów do pracy w polsko-słowackim obszarze przygranicznym i doprowadzi do wyraźnego sprofilowania obu szkół oraz ich konkurencyjności w regionie.
Tekst i foto: D. Kozik
Biuro Prasowe UMWP
