Największym sukcesem polskiego samorządu jest rozwój gospodarczy i rozwój społeczny miast, gmin i regionów. Co nie znaczy, że nie ma przed nami wielu nowych wyzwań - podsumował 25 lat istnienia samorządów w Polsce marszałek Władysław Ortyl podczas konferencji w Rzeszowie, w czasie której samorządowcy z całego Podkarpacia świętowali wspólnie Dzień Samorządu Terytorialnego. W tym roku to szczególna okazja, bo mija właśnie 25 lat od pierwszych w pełni demokratycznych wyborów samorządowych do rad gmin i miast, które odbyły się 27 maja 1990 roku. To właśnie dla upamiętnienia przemian, jakie przyniosło ze sobą ustanowienie samorządów, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił święto samorządu.
Parada samorządowców ulicami Rzeszowa, uroczysta Msza święta, odprawiana w Kościele Farnym w intencji podkarpackich samorządów, a także okolicznościowa konferencja, podczas której wyróżniani są najlepsi gospodarze lokalnych wspólnot to stałe punkty samorządowego święta w Rzeszowie.
Samorząd to służba publiczna pełniona dla obywatela, dla każdego mieszkańca. W kategoriach władzy jest on lokowany najbliżej tego obywatela. I obywatel – jeżeli ma problemy i potrzeby to w pierwszej kolejności zwraca się do wójta, burmistrza, prezydenta. I tam szuka rozwiązania swoich problemów. Może także wyrazić swą aktywność odnośnie do władz samorządowych, do radnego, może składać wnioski i postulować pomysły. I to jest ważne – podkreśla wagę samorządności marszałek Władysław Ortyl.
W Rzeszowie samorządowcy mówili o tym, jak rodziła się idea samorządności. Senator Matusiewicz przypomniał, że już w 1980 roku Komisja Krajowa NSZZ Solidarność postulowała powstanie samorządów, co stało się faktem 10 lat później, za sprawą uchwalonej przez Senat RP ustawy. A co zmieniła ta ustawa w Polsce ?
Uchyliła ona te zapisy o własności państwowej i gminy mogły zostać właścicielami nieruchomości i innego majątku, jako mienia komunalnego. Do tej pory wszystko należało do skarbu państwa. Pozwoliła stworzyć budżety gmin oraz zmieniła ona reprezentację, gdyż pierwsze demokratyczne wybory, kartka wyborcza zadecydowała o tym, że przeprowadzono w samorządach dekomunizację. Bo to kandydaci Komitetów Obywatelskich Solidarności tworzyli zręby demokracji w Polsce – przypomina Andrzej Matusiewicz, teraz Senator RP, który z samorządem był związany jako przewodniczący Rady Miejskiej w Przemyślu, radny województwa trzech kadencji, wiceprzewodniczący i przewodniczący sejmiku województwa.
O tym jak wyglądały początki samorządów gminnych mówił wójt gminy Zarzecze Wiesław Kubicki, który zarządza gminą już siódmą kadencję.
W większości gmin Podkarpacia stan infrastruktury gminnej, w tym drogi, wodociągi, kanalizacja, gazyfikacja czy telefony był bliski zeru. Były to szczątkowe inwestycje źle finansowane. Przed rokiem 90-tym o tym, co ma być realizowane w gminie, która droga ma być budowana nie decydowali mieszkańcy, ani ich przedstawiciele, ale władza wojewódzka.
Podczas uroczystości marszałek Władysław Ortyl – jako przewodniczący Podkarpackiego Stowarzyszenia Samorządów Terytorialnych, poseł Bogdan Rzońca – honorowy przewodniczący PSST wręczali złote i srebrne odznaki honorowe PSST. Złotymi uhonorowani zostali Zygmunt Cholewiński, Bożena Gmyrek, Eugeniusz Galek, Robert Godek i Wiesław Kubicki. Srebrne trafiły do Andrzeja Matusiewicza i Józefa Jodłowskiego.
Największy sukces samorządu to myślę, że sukces w rozwoju gospodarczym, w kategoriach infrastruktury, która służy i gospodarce i mieszkańcom, sprawy ochrony środowiska, kanalizacja, wodociągi, infrastruktura drogowa. Ale także infrastruktura społeczna. Trzeba pamiętać, że samorządy zajmują się szkołami, na których prowadzenie nie mają odpowiedniego pokrycia finansowego. Ale mimo to bardzo o szkoły dbają, bo wiedzą, że to sprawa ważna z punktu rozwoju społecznego i inwestycja w przyszłość – mówi marszałek Władysław Ortyl.
A co jest największa bolączką samorządów ?
Pieniądze. Oczywiście dziś samorząd musi być samorządny , a z tym mamy największy problem. Regulacje ustawowe, ograniczenia czy nowe zadania, które są dodawane samorządom, a za którymi nie idą środki finansowe na ich pokrycie, sprawiają nam dużo problemów. Dziś jeżeli samorząd ma realizować swoje plany powinien mieć dużą swobodę wydatkowania, również pod względem kompetencji. Niestety dziś w ustawach nie wszystko to, co jest zapisane dla samorządu możemy realizować – ubolewa prezydent Stalowej Woli Lucjusz Nadbereżny.
Co roku w dniu swego święta najlepsi samorządowcy z regionu są wyróżniani i nagradzani. Laureatami tegorocznej edycji konkursu Podkarpacka Nagroda Samorządowa zostali: - w kategorii powiatu- Powiat Rzeszowski - starosta Józef Jodłowski , - w kategorii miast do 35 tys. mieszkańców - Miasto i Gmina Lesko – burmistrz Barbara Jankowska, - w kategorii miast powyżej 35 tys. mieszkańców - Miasto Mielec - prezydent Daniel Kozdęba. Za najlepiej zarządzaną gminę kapituła konkursu uznała Tryńczę i wójta Ryszarda Jędrucha.
Podkarpacka Nagroda Samorządowa przyznawana jest wspólnie przez Podkarpackie Stowarzyszenie Samorządów Terytorialnych i Tygodnik Regionalny „Nowe Podkarpacie” z Krosna. Co roku zrzeszające samorządowców w regionu PSST nagradza także zdolną młodzież. W tym roku 25 utalentowanych uczniów podkarpackich szkół otrzymało nagrody ufundowane przez samorządy. Uhonorowane zostały także najlepiej prowadzone strony internetowe podkarpackich samorządów.
Aleksandra Gorzelak – Nieduży
Fot. Aleksandra Gorzelak –Nieduży
Zdjęcia: Sebastian Kieszkowski
Biuro prasowe
