Dziś samorząd terytorialny pełni niezwykle ważną rolę w życiu wszystkich lokalnych i regionalnych społeczności. Można powiedzieć, że jest kwintesencją demokracji. Samorząd jest obecny w strukturze państwa, jest obecny w rozwoju gospodarczym, jest to jego niezwykle ważne zadanie. O tym dziś mówimy, ciesząc się, że mamy okazje usłyszeć chociażby o pomocy rządu dla samorządu - powiedział w czasie otwarcia II Ogólnopolskiego Forum Samorządów na Podkarpaciu marszałek Władysław Ortyl.
Perspektywy rozwoju samorządów różnych szczebli oraz nowy wymiar samorządności w świetle zmian prawnych i społecznych – między innymi o tych kwestiach dyskutowali w podrzeszowskiej Jasionce samorządowcy z różnych stron Polski. Przybyli do Rzeszowa, aby wziąć udział w II Ogólnopolskim Forum Samorządów, które 10 lutego odbyło się w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym G2A Arena.
Forum organizowane przez Marszałka Województwa Podkarpackiego i Wojewodę Podkarpackiego odbyło się pod patronatem premiera RP Mateusza Morawieckiego. Na Podkarpaciu odbyło się już po raz drugi, przy wsparciu Narodowego Instytutu Samorządu Terytorialnego.
Parlamentarzyści, ministrowie, przedstawicie rządu RP, samorządowcy, ludzie świata nauki oraz biznesu – dyskutowali o tym jak wygląda samorząd dziś i jakie wyzwania stają przed nim na przyszłość.
Listy do uczestników Forum skierowali Prezydent RP Andrzej Duda, Marszałek Sejmu RP Marek Kuchciński oraz Prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński, a także wicepremier Rządu RP Beata Szydło.
Uroczystego otwarcia forum dokonał marszałek Władysław Ortyl.
Mamy gości z całego kraju, jesteśmy w miejscu wymiany doświadczeń jakie działania są podejmowane w innych samorządach, jakie zadania są realizowane na obszarze kraju. Najważniejszym przesłaniem tego Forum jest to, abyśmy jak najlepiej wykorzystywali środki, które są do wykorzystania i abyśmy zrobili to w jak największym zakresie. Pamiętajmy, że rozwój gospodarczy trwa, jest widoczny, ale to nie zwalnia nas z bardzo racjonalnego wykorzystywania wszystkich środków – mówił marszałek Ortyl.
Marszałek Ortyl przywołał przypadającą w 2018 roku rocznicę odzyskania niepodległości, która skłania do refleksji oraz stawiania sobie celów w pracy na rzecz lokalnych wspólnot, które razem tworzą Polskę. Przypominał także o 100 rocznicy nadania kobietom w Polsce praw wyborczych.
II Ogólnopolskie Forum Samorządów to niezwykła okazja do rozmów i debat związanych z funkcjonowaniem samorządu terytorialnego w Polsce. To miejsce wymiany informacji i doświadczeń nie tylko pomiędzy samorządowcami. To także okazja do spotkań i zadawania ważnych dla samorządowców pytań.
W tym roku Forum stało się okazją do dyskusji na temat współpracy na linii rząd-samorząd. Właśnie tej kwestii poświęcony został pierwszy z dyskusyjnych paneli. Wzięli w nim udział: Adam Kwiatkowski –sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, Witold Słowik – podsekretarz stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju, Józefa Szczurek - Żelazko sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia, Rafał Bochenek podsekretarz stanu w Kancelarii Premiera Rady Ministrów oraz Mirosław Przewoźnik z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Rząd dba, aby rozwój kraju był zrównoważony to widać z dzisiejszych deklaracji ministrów oraz planów jakie przedstawili, między innymi w kwestii środków na rozwój wsi, na małe projekty, które są bardzo ważne dla lokalnych społeczności – mówił marszałek Władysław Ortyl
Dyskusja, o tym w jaki sposób zapisać w dyskusji rolę samorządu jest jednym z większych wyzwań tych. którzy nad nową Konstytucją pracują – mówił w Rzeszowie Adam Kwiatkowski minister w Kancelarii Prezydenta RP. Samorząd dla pana prezydenta jest ważny nie tylko dlatego, że prezydent Andrzej Duda samorząd czuje, ale dlatego, że jest to siła zamachowa polskiej gospodarki. Dlatego znalazły się w liście od pana prezydenta te słowa o specjalnej roli Narodowej Rady Rozwoju – mówił minister Kwiatkowski.
Rok 2017 z punktu widzenia absorpcji środków unijnych przez Polskę był korzystny – mówił w Rzeszowie Witold Słowik – podsekretarz stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju. Bardzo duże zainteresowanie samorządów było budową obwodnic w miastach na prawach powiatów, zarówno sieci TENT jak i poza korytarzami. Zainteresowanie przekroczyło dostępność środków, to pokazuje potrzeby samorządów. Dla przykładu w ramach PO Infrastruktura i Środowisko działania w zakresie transportu miejskiego, mamy większość środków zakontraktowane. Konkursy spotkały się z ogromnym zainteresowaniem samorządów miejskich i dzięki temu wiele miast ma szansę kupić swój nowy tabor , także autobusów elektrycznych – mówił wiceminister Witold Słowik.
Bardzo ważna jest rola jest rola samorządu, jako organizatora świadczeń zdrowotnych. Chodzi chociażby o to, aby nie dublować oddziałów w powiatowych szpitalach, podczas gdy na przykład brakuje miejsc opieki długoterminowej, brakuje podmiotów które będą realizować opiekę domowa czy środowiskową. A ta organizacja leży w dużej mierze po stronie samorządu. Rząd ma wydać ogromne środki na potrzeby ochrony zdrowia – mówiła w Rzeszowie Józefa Szczurek Żelazko – sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia. Chcemy do 2024 roku zwiększyć nakłady na ochronę zdrowia. Teraz przeznaczamy na ochronę zdrowia 4,7 procenta PKB. Do 2024 chcemy przeznaczać 6 procent PKB. To są setki miliardów złotych, to będzie w tej perspektywie do 2024 roku ponad 540 mld złotych – mówiła minister Żelazko. O ich wykorzystaniu decydują także samorządowcy jako organizatorzy podmiotów ochrony zdrowia.
Drugi panel, w którym uczestniczyli goście Forum zatytułowany został „Nowy wymiar samorządu w świetle zmian prawnych i społecznych”. Jego uczestnikami byli: Michał Trzoska, samorządowiec z Łowicza, reprezentujący Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego, Łukasz Schreiber – poseł na Sejm VIII kadencji, dr Bartłomiej Biskup – członek Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej, Lucjusz Nadbereżny - prezydent Stalowej Woli, Piotr Adamczyk – radny Województwa Łódzkiego.
Największym wyzwaniem jest to, aby samorządy tworzyły perspektywy dla młodych ludzi. Tak, aby takie ośrodki średniej wielkość jak Stalowa Wola tworzyły różnorodną ofertę, która nie dotyczy tylko stabilnego miejsca pracy, dobrego zarobku, ale tworzenia perspektywy własnego mieszkania, tworzenia otoczenia wychowawczego dla dzieci, żłobki, przedszkola. To daje szansę i o tym mamy dziś tutaj okazję dyskutować - podkreślał Lucjusz Nadbereżny - prezydent Stalowej Woli.
Potrzeby są przede wszystkim finansowe, stan dróg gminnych i powiatowych to jedno z wyzwań. Te wyzwania infrastrukturalne. Problem jest brak połączeń autobusowych, szczególnie widać to w polskich powiatach, gdzie dworce są często przerabiane na sklepy wielkopowierzchniowe. Cieszy się z sukcesów samorządów, sporo pracy przed nami wszystkimi, ale droga i perspektywy SA bardzo dobre – mówił w Rzeszowie Poseł na Sejm Łukasz Schreiber, który też był samorządowcem.
Samorządy potrzebują przede wszystkim wiedzy na temat środków, jakie mogą dla rozwoju swych społeczności wykorzystywać. Środki unijne już są wykorzystywane, to widać. Ale tu była mowa o środkach celowanych dla samorządów, na przykład na przedszkola czy żłobki. I to jest okazja, abyśmy o takich rzeczach mogli się dowiadywać - mówił Piotr Adamczyk radny Województwa Łódzkiego.
Samorządom potrzeba więcej swobody, bo one najlepiej wiedza jak te realizować potrzeby swych mieszkańców. Potrzeba im mniej biurokracji, takiego oddechu w działaniu – mówił wieloletni samorządowiec, dziś poseł na Sejm RP Wojciech Buczak.
Gościem specjalnym Forum była Patrycja Klarecka – prezes PARP. Wzięła udział w rozmowie na temat roli kobiet w życiu publicznym i społecznym w Polsce, która mówiła o aktywności kobiet w życiu publicznym. Było to nawiązanie do świętowanej w tym roku 100 rocznicy przyznania Polkom praw wyborczych.
Forum po raz kolejny stało się miejscem ważnych dyskusji o samorządności. Było także czasem spotkania i bezpośrednich rozmów między samorządowcami. W jego trakcie nie zabrakło nawet akcentów olimpijskich. A to za sprawą wspólnego kibicowania polskim sportowcom, podczas konkursu indywidulanego skoków narciarskich na skoczni HS 109 w Pjongczangu.
Wydarzeniem wieńczącym Forum jest II Samorządowy Bal Charytatywny, organizowany wspólnie przez Podkarpackie Stowarzyszenie Samorządów Terytorialnych oraz Fundację Podkarpackie Hospicjum Dla Dzieci. Całkowity dochód z balu oraz przeprowadzonej w jego trakcie aukcji charytatywnej zostanie przeznaczony na wsparcie podopiecznych Fundacji Podkarpackie Hospicjum Dla Dzieci.
Aleksandra Gorzelak-Nieduży
Foto Michał Mielniczuk
Video Sebastian Kieszkowski
Biuro prasowe UMWP