Dyskusja o projektach zgłoszonych przez województwo podkarpackie do Krajowego Planu Odbudowy, uczczenie 40. rocznicy powstania „Solidarności” oraz uhonorowanie jej czterech liderów – na tych kwestiach radni województwa skupili się w czasie sierpniowej sesji sejmiku. Po raz kolejny odbyła się ona zdalnie.
Rozpoczynając obrady radni – na wniosek przewodniczącego - przyjęli przez aklamację stanowisko Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie roli „Solidarności” w budowie wolnej Polski i Europy z okazji 40-lecia jej powstania.
W rocznicę powstania „Solidarności” oddajemy hołd pokoleniu, które dało nam wolność i zburzyło mury między ludźmi i społeczeństwami. Dzięki jego ogromnemu potencjałowi duchowemu i patriotyzmowi, mamy dziś prawdziwie wolną Polskę. Wielu z nich nie doczekało tej chwili, wielu zostało zapomnianych, inni zepchnięci zostali na margines życia społecznego. Dziękujemy ludziom „Solidarności”, że nauczyli nas co znaczą naprawdę słowa Polska i solidarność, wolność i człowiek. Chcemy, aby przyszłe pokolenia odnajdywały w ich życiorysach przykłady jak służyć Polsce i aby pamiętały, że wolność jest darem wywalczonym i zadaniem, które trzeba odrabiać każdego dnia. A naszym etosem, naszą powinnością i hołdem wobec tamtego pokolenia jest upominać się i dbać o godność człowieka na każdym etapie życia, przywracać godność pracownika i etos pracy – napisali w swym stanowisku radni województwa podkarpackiego.
To ważny jubileusz i ważne wspomnienie, bo to Solidarność zapoczątkowała zmiany polityczne w Polsce i całej Europie. Chcemy ten czas przypomnieć, uhonorować czterech działaczy związku, niejako symbolicznie, w imieniu wszystkich tych, którzy przyczynili się do obalenia systemu komunistycznego oraz do budowy demokratycznej Polski – mówił marszałek Władysław Ortyl.
Oddajemy hołd ludziom Solidarności i tym, którzy są jeszcze z nami, i tym, którzy już odeszli, aby dać świadectwo prawdzie, że ustrój demokratyczny, który jest w Polsce, zawdzięczamy ludziom Solidarności – zaznaczył przewodniczący sejmiku Jerzy Borcz.
Radni zdecydowali o nadaniu czterem działaczom Solidarności tytułów Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego. Pierwszym z nich jest Marek Kamiński, który tworzył zręby „Solidarności” w Regionie Przemyskim, członek Zarządu Regionu Południowo – Wschodniego NSZZ „Solidarność” i delegat na I Walny Zjazd Delegatów Regionu, a w okresie od 13 grudnia 1981 do 1983 roku był członek Komisji Koordynacyjnej Regionu Południowo – Wschodniego, później w dalszym ciągu aktywnie uczestniczył w pracach "Solidarności". Pan Marek Kamiński był – i nadal jest – osobą niezwykle zaangażowaną w sprawy lokalnej społeczności. W przeszłości podejmował się wielu społecznych inicjatyw. Był organizatorem sieci drukarni i kolportażu wydawnictw podziemnych w województwie przemyskim. Za działalność związkową był wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany, a w 1985 roku aresztowany i osadzony w Zakładzie Karnym w Jarosławiu i w Przemyślu. W latach 1998-2002 był Radnym Województwa Podkarpackiego z ramienia Akcji Wyborczej Solidarność. W dalszym ciągu współpracuje z Regionem Ziemia Przemyska NSZZ „Solidarność”.
Kolejną osobą, która uhonorowana została tytułem Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego jest Edward Mróz, przez lata związany z Sanocką Fabryką Autobusów „Polmo Autosan”. W roku 1980 został Przewodniczącym Komisji Wydziałowej, a następnie był członkiem Prezydium Komitetu Zakładowego NSZZ „Solidarność” w Sanockiej Fabryce Autobusów i członkiem Zarządu Regionu Podkarpackiego NSZZ „Solidarność”. W grudniu 1981 roku był jednym z organizatorów i inspiratorów strajku w Sanockiej Fabryce Autobusów, za co został zwolniony. Do pracy przywrócono go dopiero po dziewięciu latach. Od 1982 roku w ramach współpracy z podziemnymi strukturami NSZZ „Solidarność” udzielał pomocy internowanym oraz związkowcom pozbawionym pracy, kolportował wydawnictwa oraz uczestniczył w pracach Duszpasterstwa Rolników w Haczowie. W latach 90 był zastępcą wójta Gminy Haczów, a sześć kadencji radnym Gminy Haczów oraz ławnikiem w Sądzie Okręgowym w Krośnie.
W poczet Zasłużonych dla Województwa Podkarpackiego trafił również Zbigniew Sieczkoś, z Ruchem Solidarnościowym związany od początku jego istnienia. W 1981 roku był członkiem Prezydium Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego był jednym z inicjatorów powstania niejawnej struktury „S”- Regionalnej Komisji Wykonawczej, pracami której kierował w latach 1982-1989. Był też przedstawicielem Regionu w kontaktach ze środowiskami opozycji solidarnościowej w Polsce. Za działalność w podziemiu objęty został represjami. Do 1992 roku pełnił funkcję przewodniczącego Zarządu Regionu Rzeszowskiego „S”. Był także delegatem na Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „S", a w latach 1991-1992 członkiem Prezydium Komisji Krajowej Związku.
Zbigniew Sieczkoś w latach 1997-1998 był wojewodą rzeszowskim, a po reformie administracyjnej kraju w latach 1999-2001 wojewodą podkarpackim. W latach 2002-2006 został także radnym Województwa Podkarpackiego. Zawsze angażował się w pracę na rzecz Samorządu Województwa i mieszkańców Podkarpacia. W latach 2015-2019 był również członkiem Trybunału Stanu.
Pośmiertnie radni uhonorowali tytułem Zasłużonego dla Województwa Podkarpackiego Stanisława Krupkę, całe życie związanego ze Stalową Wolą. Był współzałożycielem Związku Zawodowego NSZZ „Solidarność" w Narzędziowni Huty Stalowa Wola, a także pierwszym przewodniczącym Zarządu Regionu „Ziemia Sandomierska" NSZZ a także Członkiem Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ "Solidarność" w Gdańsku oraz Delegatem na I Krajowy Zjazd NSZZ "Solidarność" w Gdańsku. Pełnił również funkcję przewodniczącego Regionalnego Komitetu Strajkowego NSZZ "Solidarność" w rozmowach z Międzyresortową Komisją Rządową i władzami województwa.
Za prowadzoną działalność był wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany przez SB, internowany w stanie wojennym, przetrzymywany w Załężu, w Kielcach-Piaskach i Nowym Łupkowie. Był jednym z najdłużej internowanych działaczy "Solidarności" w regionie. Jako Przewodniczący Zarządu Regionu wspierał od 1981 roku inicjatywę biskupa Edwarda Frankowskiego utworzenia filii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Stalowej Woli. Od początku swej działalności społecznej związany był z duszpasterstwem ludzi pracy przy bazylice p.w. Matki Bożej Królowej Polski w Stalowej Woli. Od 1996 roku zaangażowany był w działalność Akcji Katolickiej. Był również przewodniczącym Rady Miejskiej w Stalowej Woli.
Po części związanej ze świętowaniem rocznicy Solidarności, radni skupili się na możliwościach, jakie niesie Krajowy Plan Odbudowy. W ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Recovery and Resilience Facility – RRF) Polska będzie miała do dyspozycji około 23 mld euro na dotacje (na 100% dofinansowania) i około 34,2 mld euro na pożyczki.
Środki te inwestowane zostaną poprzez Krajowy Plan Odbudowy, za którego opracowanie odpowiada Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Ma on być dokumentem planistycznym realizującym reformy oraz inwestycje, który stanowić będzie podstawę ubiegania się o wsparcie z RRF. Horyzont czasowy zaplanowany dla reform (zgodnie z wyjściową propozycją KE) to maksymalnie 4 lata natomiast horyzont czasowy inwestycji (zgodnie z wyjściową propozycją KE) to maksymalnie 7 lat (realizacja inwestycji do połowy 2026 roku).
Krajowy Plan Odbudowy to znaczące dodatkowe środki, które w związku z koronawirusem Unia Europejska przeznaczyła na wsparcie rozwoju swych krajów członkowskich. Możemy jako Polska zyskać około 23 mld euro. Podjęliśmy starania, aby nasze województwa z tych środków skorzystało w jak największym stopniu. Dziś konsultujemy naszą listę, która ma charakter otwarty, konsolidujemy, pracują grupy robocze, rozmawiamy z Ministerstwem Rozwoju, projekty będą przedstawiane rządowi a na końcu Komisji Europejskiej. Projekty muszą mieć dużą gotowość, dokumentację oraz szansę realizacji do roku 2026 – podkreśla marszałek Władysław Ortyl.
W połowie sierpnia Zarząd Województwa Podkarpackiego zaakceptował wstępną listę 37 projektów do Krajowego Planu Odbudowy. Lista została poddana konsultacjom, wpłynęło 145 uwag. Na posiedzeniu w dniu 25 sierpnia zarząd poddał analizie dodatkowe propozycje projektów, które wynikały z uwag zgłoszonych w procesie konsultacji, po czym przyjęta została ostateczna lista propozycji projektów do Krajowego Planu Odbudowy z obszaru województwa podkarpackiego, która wraz z dodatkowymi „fiszkami” projektów została przekazana w uzupełnieniu do Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. Zarząd Województwa zgłosił do Krajowego Planu Odbudowy ogółem 56 projektów na łączną kwotę ponad 21 mld zł w obszarach turystyka, kultura, zdrowi, transport oraz rozwój gospodarczy i społeczny oraz środowisko.
Bardzo ważne są projekty z wiązane z turystyką – rowerową, wodną tak aby rozwijać ten obszar na teranie Bieszczadów i Roztocza. Ale równie ważne są projekty infrastrukturalne jeżeli chodzi o drogę ekspresową S19 o dojazdy i zjazdy z dróg ekspresowych i autostrady. I oczywiście kluczowe są projekty dotyczące sfery ochrony zdrowia – zaznacza marszałek Ortyl.
Nasza uchwała jako sejmiku ma charakter intencjonalny, mamy nadzieję, że jak najwięcej z tych propozycji uda się uwzględnić i uzyskać dofinansowanie – zaznacza przewodniczący Jerzy Borcz.
Na sierpniowej sesji sejmik województwa podjął także decyzję o udzieleniu pomocy finansowej z budżetu województwa dla czterech samorządów. Gmina Komańcza otrzymała 120 tysięcy złotych na zakup ciągnika do zimowego utrzymania chodników w granicach m. Komańcza w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 892 Zagórz – Komańcza (Radoszyce -Gr. Państwa) oraz nr 897 Tylawa – Wołosate – Granica Państwa. Kolejne 120 tysięcy złotych z budżetu Województwa Podkarpackiego zostanie przekazanych dla miasta i gminy Zagórz z przeznaczeniem na zakup sprzętu do zimowego utrzymania chodników.
Z kolei powiat sanocki został wsparty kwotą 220 tysięcy złotych na usuwanie skutków klęski żywiołowej, która w czerwcu zniszczyła kilka mostów, a powiat kolbuszowski 210 tysięcy na remont drogi powiatowej na odcinku od skrzyżowania z drogą krajową Nr 9 do skrzyżowania z drogą wojewódzką Nr 875. Natomiast powiat lubaczowskiemu z budżetu województwa otrzymał pomoc finansową 200 tysięcy złotych na potrzeby Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego wchodzącego w skład Zespołu Placówek im. Jana Pawła II w Lubaczowie.
Aleksandra Gorzelak – Nieduży
Foto Michał Mielniczuk
Video Sebastian Kieszkowski
Biuro prasowe UMWP
