Współpraca międzyregionalna i priorytety Prezydencji Portugalii w Radzie Unii Europejskiej – to tematy poruszane podczas ostatniego dnia 142. sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów. W dyskusji głos zabrał marszałek Władysław Ortyl.
W trzecim dniu obrad EKR odbywających się w trybie on-line, miały miejsce dwie debaty. W pierwszej z nich - pod nazwą „UE jest ważna dla władz lokalnych i regionalnych”, swoje wystąpienia zaprezentowali: Tobias Gotthardt, który mówił o „europejskiej zachęcie dla partnerstwa miast – młodzi, zaangażowani, działający razem!”, w okresie po-pandemicznym, Gerry Woop, który zwrócił uwagę na konieczność lepszego dostępu do przystępnych cenowo mieszkań oraz Eddy Van Hijum, który swoją wypowiedź poświęcił tematowi – pomoc państwa a delokalizacja. Marszałek Władysław Ortyl w debacie mówił z kolei o doświadczeniach województwa podkarpackiego we współpracy międzyregionalnej:
Województwo podkarpackie od wielu lat prowadzi zintensyfikowaną współpracę międzyregionalną z partnerami z Rumunii, Słowacji, Węgier i Ukrainy, która umożliwia nam realizację wielu strategii oraz projektów, co jest trudne do wykonania bez wymiany doświadczeń. Współpraca ta funkcjonuje w wielu obszarach jak - szkolnictwo, wymiana młodzieży, a także kultura i dzielenie się dobrymi praktykami na szczeblu samorządowym – mówił marszałek - Wiele dobrego zostało już zrobione i wciąż wiele wspólnych projektów może zostać zrealizowanych w przyszłości. Doskonale pamiętam, jak z zazdrością spoglądaliśmy na Zachód Europy, a dziś mając ponad piętnastoletnie doświadczenie związane z członkostwem w strukturach UE, staramy się dzielić nim z ukraińskimi kolegami, pokazując dobre praktyki.
Marszałek stwierdził, że pandemia zmieniła perspektywę postrzegania współpracy międzyregionalnej:
Pandemia nie zakończyła współpracy międzyregionalnej, ale wprowadziła ją w inny wymiar. Cieszę się, że nie tylko samorządy, ale również Europejski Komitet Regionów, wypracowały instrumenty umożliwiające podtrzymywanie naszych kontaktów. Rozwijajmy naszą współpracę, nawet w tak trudnych warunkach jak obecne.
Gościem debaty dotyczącej priorytetów Prezydencji Portugalii w Radzie Unii Europejskiej była Paula Zacarias, Sekretarz Stanu ds. Europejskich Republiki Portugalii. W debacie nie zabrakło głosu marszałka Ortyla, który odniósł się do kilku kwestii, na które jego zdaniem powinien być położony szczególny nacisk podczas obecnej prezydencji. W jego przekonaniu kluczowymi sprawami, wymagającymi pilnego zainteresowania się ze strony portugalskiej prezydencji są: ochrona zdrowia, ożywienie gospodarcze, Europejski Handel Emisjami, nielegalna imigracja, a także wolność wypowiedzi:
Temat, którym Prezydencja powinna zająć się najpilniej, jest ochrona zdrowia Europejczyków. Na naszych oczach odbywa się światowy wyścig szczepień. Patrząc na liczbę osób zaszczepionych, Unia Europejska pozostaje daleko w tyle za Izraelem, Wielką Brytanią czy Islandią. Komisja Europejska wpłaciła setki milionów euro zaliczek, lecz koncerny farmaceutyczne nie wywiązują się ze swoich zobowiązań. Docierają do nas także niepokojące informacje, że koncerny wysyłają szczepionki poza Unię – mówił - Obecna sytuacja jest nie do zaakceptowania. Pilnie potrzebne są nowe rozwiązania prawne dotyczące kontroli eksportu i zmuszające firmy farmaceutyczne do dostarczania umówionych dawek preparatów.
Ożywienie gospodarcze europejskich krajów, które ma nastąpić dzięki Funduszowi Odbudowy nie odzwierciedla z kolei rzeczywistych potrzeb rynkowych, zauważa marszałek:
Drugim priorytetem Prezydencji powinno być ożywienie gospodarcze. Cieszy nas silny budżet unijny oraz Fundusz Odbudowy, ale niepokoi sztywność wydatkowania. 60% alokacji z Funduszu musi być przeznaczane na określone z góry cele – przede wszystkim środowiskowe i związane z cyfryzacją. Jest dyskusyjne, w jakim stopniu taka struktura wydatkowania przyczyni się do odbicia gospodarczego – powiedział marszałek dodając - Fundusz Odbudowy miał być w założeniu łatwy i szybki w obsłudze, a już teraz widzimy, że jego wdrożenie będzie trudne i czasochłonne. Dlatego apeluję o dążenie do jego uelastycznienia.
Kolejnym elementem jest handel emisjami, który według marszałka wymaga regulacji:
Należy doprowadzić do zmiany rozporządzenia o Europejskim Handlu Emisjami. Europejski system opłat za emisje wymknął się całkowicie spod kontroli, co negatywnie odbija się na konkurencyjności europejskiego przemysłu.
Nielegalna imigracja – to jeszcze jedna kwestia, na którą zwrócił uwagę Władysław Ortyl:
Należy wzmocnić walkę z nielegalną imigracją. Ten problem nie zniknął. Dlatego Unia powinna zostać wyposażona w instrumenty nacisku na państwa trzecie, nie współpracujące w dziedzinie migracji.
Marszałek twierdzi, że prawo do wolności wypowiedzi wymaga ochrony:
Chrońmy prawo do wolności wypowiedzi. Ten temat został całkowicie pominięty w priorytetach Prezydencji. Nie możemy pozwolić na to, by wolność słowa była ograniczona w sposób arbitralny przez gigantów technologicznych. Problem ten stanowi zagrożenie dla wszystkich polityków, także samorządowych – tymi słowami zakończył swoją wypowiedź w debacie on-line marszałek Władysław Ortyl.
Prezydencja portugalska rozpoczęła się w trudnym czasie, kiedy pandemia COVID-19 i jej wpływ na zdrowie oraz jej konsekwencje społeczne i gospodarcze w całej Europie znajdują się w centrum uwagi. Portugalia skupi się na przeprowadzeniu UE przez obecny kryzys. Będzie promować wizję UE innowacyjnej, patrzącej w przyszłość i opartej na wspólnych wartościach: solidarności, konwergencji i spójności. Aby to osiągnąć, Portugalia jest gotowa działać konstruktywnie i elastycznie: promować współpracę, dążyć do wymiernych rezultatów w odbudowie gospodarczej i wyprowadzić Unię Europejską z kryzysu. Przyjmując motto „Czas na działanie na rzecz sprawiedliwej, zielonej i cyfrowej odbudowy”, Portugalia obejmuje prezydencję z trzema głównymi priorytetami dla UE:
- promowanie odbudowy opartej na transformacji klimatycznej i cyfrowej;
- realizacja europejskiego filaru praw socjalnych jako kluczowego elementu zapewniającego sprawiedliwe i inkluzywne przemiany klimatyczne i transformację cyfrową;
- wzmocnienie autonomii Europy przy jednoczesnym zachowaniu otwartości na świat, przyjęcie roli lidera w działaniach w dziedzinie klimatu oraz promowanie transformacji cyfrowej w służbie ludziom.
Tekst: D. Kozik
Fot. i Wideo: M. Romankiewicz
Biuro Prasowe UMWP
