Dziękuję za celebrowanie pamięci i przekazywaniem potomnym dzieła śp. arcybiskupa Ignacego Tokarczuka. To nasze wspólne zadanie – powiedział metropolita przemyski arcybiskup Adam Szal w krypcie Archikatedry Przemyskiej.
W Przemyślu upamiętniono 103. rocznicę urodzin wybitnego Polaka a także 55. rocznicę święceń biskupich oraz ingresu arcybiskupa Ignacego Tokarczuka do bazyliki katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela w Przemyślu.
W krypcie Bazyliki Archikatedralnej przy grobie metropolity przemyskiego zebrali się abp Adam Szal, poseł Marek Kuchciński, wicewojewoda Jolanta Sawicka oraz przedstawiciele rady miejskiej Przemyśla a także środowisk naukowych i społecznych miasta. Samorząd województwa reprezentował na uroczystości wicemarszałek województwa Piotr Pilch. Ta symboliczna uroczystość zorganizowana została z inicjatywy samorządu województwa.
Modlitwę przy grobie arcybiskupa poprowadził metropolita przemyski abp Adam Szal, który wspominał dokonania Biskupa Niezłomnego oraz podkreślał wagę zachowania pamięci oraz pielęgnowania dziedzictwa arcybiskupa Tokarczuka.
Symbolicznym dowodem tej pamięci było - między innymi – ogłoszenie przez Sejm RP roku 2018, w stulecie urodzin naszego wielkiego Rodaka, rokiem arcybiskupa Ignacego Tokarczuka oraz wiele wydarzeń, sympozjów, konferencji poświęconych postaci metropolity – podkreślał w Przemyślu arcybiskup Adam Szal.
Uczestnicy uroczystości złożyli wiązanki przy grobie arcybiskupa Ignacego Tokarczuka, oddając hołd wybitnemu Polakowi i duszpasterzowi, który pochowany jest w nekropolii biskupów przemyskich i osób świeckich zasłużonych dla regionu w krypcie bazyliki.
Słowa pamięci o Biskupie Niezłomnym przekazał marszałek Władysław Ortyl, w swym przesłaniu podkreślając: Nie zapominajmy, że korzystanie z dziedzictwa tak wielkiego człowieka to honor i zaszczyt, ale jednocześnie zobowiązanie, by idąc po śladach Arcybiskupa Ignacego Tokarczuka – Biskupa Prawdy i Wolności – najwyżej stawiać sprawy Boga i Ojczyzny w naszej narodowej, regionalnej i chrześcijańskiej wspólnocie – powiedział marszałek Władysław Ortyl. .
Abp Ignacy Tokarczuk (1 II 1918 r. – 29 XII 2012 r.)
Arcybiskup Ignacy Tokarczuk urodził się 1 lutego 1918 r. w Łubiankach Wyższych koło Zbaraża. Maturę zdał w 1937 roku w Zbarażu. Następnie wstąpił do lwowskiego Seminarium Duchownego oraz został studentem Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Wybuch II wojny światowej zmusił go do przerwania studiów, które kontynuował w konspiracyjnym Seminarium Duchownym. Święcenia kapłańskie otrzymał 21 czerwca 1942 roku we Lwowie z rąk ks. biskupa Eugeniusza Baziaka.
W październiku 1946 r. ks. Tokarczuk rozpoczął studia na KUL, na którym w 1951 r. uzyskał stopień naukowy doktora filozofii. W proteście przeciwko wprowadzeniu na KUL komunistycznej organizacji młodzieżowej w 1952 r. zrezygnował z pracy na uczelni i wyjechał do Olsztyna. Tam był wykładowcą w Seminarium Duchownym. W 1962 r. ks. Tokarczuk objął Katedrę Teologii Pastoralnej na Wydziale Teologicznym KUL. Biskupem przemyskim został 6 lutego 1966 roku. W swoim herbie biskupim wpisał słowa Deus Caritas. Rozpoczęcie pracy duszpasterskiej w Przemyślu zbiegło się z uroczystościami tysiąclecia chrztu Polski. W trakcie obchodów milenijnych ordynariusz głosił kazania, które uznane zostały przez komunistyczne władze za zawierające „wrogie akcenty”. Obawiając się wpływu bp. Tokarczuka na nastroje społeczne, władze prowadziły działania zmierzające do poderwania jego autorytetu.
Bp. Tokarczuk za swój cel przyjął plan zagęszczenia sieci parafii w diecezji przemyskiej przez budowę nowych świątyń, w procesie tym aktywnie uczestniczyli wierni. W latach 1966–1993 powstało ponad 400 kościołów. Poza realizacją programu budownictwa sakralnego bp. Tokarczuk zasłynął z głoszenia bezkompromisowych kazań oraz działań podejmowanych z myślą o tworzeniu nowych więzi społecznych w ramach Kościoła. Kuria Biskupia w Przemyślu w latach siedemdziesiątych XX w. była miejscem spotkań opozycjonistów skupionych w Komitecie Obrony Robotników (później Komitet Samoobrony Społecznej KOR) oraz wielu innych organizacjach. Od początku posługi bp Tokarczuk traktowany był jako zdecydowany przeciwnik ustroju komunistycznego i inwigilowany. W latach 1967–1993 bp Tokarczuk był członkiem Rady Głównej Episkopatu Polski. W 1967 r. został przez kard. Stefana Wyszyńskiego włączony w skład Komisji Wspólnej Episkopatu i Rządu. Decyzja ta wywołała protest władz komunistycznych, co przyczyniło się do zamrożenia prac komisji aż do 1980 r. W latach1990–1991 pełnił obowiązki jej współprzewodniczącego. Był także członkiem Komisji Episkopatu ds. Duszpasterstwa Ogólnego (1967–1989) oraz przewodniczącym Komisji „Iustitia et Pax” (1970–1972).
2 czerwca 1991 r. Ojciec Święty Jan Paweł II nadał bp. Ignacemu Tokarczukowi tytuł arcybiskupa ad personam. W 1992 roku abp Tokarczuk został arcybiskupem metropolitą przemyskim. Rok później przeszedł na emeryturę. 1 czerwca 1996 roku arcybiskup otrzymał Nagrodę im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego za bezkompromisową służbę prawdzie. W 1991 r. Akademia Teologii Katolickiej w Warszawie (obecnie UKSW) nadała ordynariuszowi przemyskiemu tytuł doktora honoris causa. W 2003 r. został odznaczony medalem Polonia Mater Nostra Est. W 2006 r. KUL uroczyście odnowił jego doktorat. Trzy lata później tytuł doktora honoris causa nadał abp. Tokarczukowi Uniwersytet Rzeszowski .
3 maja 2006 roku, w święto Matki Bożej Królowej Korony Polskiej i święto narodowe upamiętniające uchwalenie Konstytucji 3 maja, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński w uznaniu znamienitych zasług dla Ojczyzny, za działalność na rzecz przemian demokratycznych i wolnej Polski odznaczył abp. Tokarczuka najwyższym odznaczeniem państwowym Rzeczypospolitej Polskiej – Orderem Orła Białego. Od 2007 do 2009 r. przemyski arcypasterz był członkiem Kapituły Orderu Orła Białego.
W grudniu 2012 r. w Przemyślu „niezłomny” abp Ignacy Tokarczuk został uhonorowany nagrodą honorową Świadek Historii. Arcybiskup zmarł 29 grudnia 2012 roku.
Tekst i Foto Aleksandra Gorzelak -Nieduży
Video Mateusz Romankiewicz
Biuro prasowe UMWP
