Jak polska dyplomacja i instytucje rządowe na uchodźctwie organizowały pomoc Żydom, podczas II wojny światowej? Na te i wiele innych pytań odpowiadali uczestnicy sesji inauguracyjnej Sympozjum Sprawiedliwych pt. „Na ratunek – w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej”. Przedsięwzięcie odbyło się w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Udział w sympozjum wzięła Anna Huk, Członek Zarządu Województwa Podkarpackiego.
Sympozjum ze względu na obostrzenia sanitarne odbyło się w trybie online. Wykład wprowadzający do debaty poświęcony między innymi działalności grupy Ładosia wygłosił dr Jakub Kumoch, politolog, dyplomata, ambasador RP w Turcji, były ambasador RP w Szwajcarii. Głos w debacie zabrali również: dr Mateusz Szpytma, historyk, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej, współtwórca Muzeum Polaków Ratujących Żydów, dr Danuta Drywa, historyk muzealnik, badacz działalności tzw. „Grupy Berneńskiej”, pracownik naukowy Muzeum Stutthof w Sztutowie oraz prof. dr hab. Antoni Kamiński, socjolog, politolog, pracownik naukowy Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
Anna Huk, Członek Zarządu Województwa Podkarpackiego w swojej wypowiedzi odniosła się do funkcjonowania muzeum w Markowej oraz jego misji, jaką pełni ta jednostka kultury:
W tym roku przypada 77. rocznica tragicznej śmierci rodziny Ulmów z Markowej. Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką, przypadający 24 marca jest dla Muzeum w Markowej dniem szczególnym, ponieważ ustanowiono go właśnie w rocznicę śmierci patronów Muzeum – rodziny Ulmów. Jako Samorząd Województwa Podkarpackiego cieszymy się z funkcjonowania Muzeum, co należy bez wątpienia odczytać jako wielką wartość dla polskiego muzealnictwa, świadomości społecznej, dyplomacji kulturowej. Jesteśmy zainteresowani dalszym wspieraniem tej instytucji kultury w jej ważnej misji: regionalnej, narodowej, a nade wszystko uniwersalnej, bo ogólnoludzkiej – powiedziała.
Anna Huk skierowała także słowa uznania do naukowców dokumentujących działalność Polaków podczas II wojny światowej:
Należą się słowa uznania Państwu - naukowcom, profesorom, którzy z niezwykłą determinacją dokumentują historię Polaków zaangażowanych w pomoc w ratowanie Żydów. Nasze dzisiejsze spotkanie ma wymiar szczególny, bo rok 2021 zgodnie z uchwałą Sejmu RP został ustanowiony rokiem Grupy Ładosia. Dziękuję wszystkim za to seminarium, za aktywność i zaangażowanie, dzięki któremu lepiej możemy poznać polską historię – powiedziała Członek Zarządu Województwa Podkarpackiego.
Sympozjum zostało zorganizowane przez Muzeum Niepodległości w Warszawie oraz Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. „Sympozjum Sprawiedliwych” to cykl debaty poświęconej historii i kulturze pamięci związanej z losami Żydów pod okupacją niemiecką na terenach należących przed 1939 rokiem do Rzeczypospolitej Polskiej oraz działalnością Polaków, którzy w tych okolicznościach nieśli pomoc Żydom, indywidualnie, grupowo, bądź poprzez struktury Rządu RP działającego na emigracji i poprzez struktury Polskiego Państwa Podziemnego.
Jutro, w Markowej odbędą się podkarpackie obchody Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Uroczystości rozpoczną się w kościele pw. św. Doroty w Markowej, gdzie zostanie odprawiona msza święta w intencji Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej i o beatyfikację Sług Bożych Rodziny Ulmów. Dalsza część rocznicowych uroczystości będzie miała miejsce w Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej, gdzie zostaną odsłonięte tablice z nazwiskami Polaków ratujących Żydów.
Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką jest polskim świętem państwowym obchodzonym 24 marca, poświęconym upamiętnieniu Polaków ratujących Żydów, ustanowionym przez Parlament w 2018 roku z inicjatywy Prezydenta Rzeczpospolitej Andrzeja Dudy.
Tekst: D. Kozik
Biuro Prasowe UMWP
