Strategia dla Karpat będzie ramą, która umożliwi krajom i regionom znajdującym się na tym terytorium wspólne rozwiązywanie problemów oraz lepsze wykorzystanie naszego wspólnego potencjału – mówił marszałek Władysław Ortyl podczas seminarium zorganizowanego przez Dom Polski Wschodniej w Brukseli. 

To właśnie gospodarz Podkarpacia, który jest przewodniczącym Międzyregionalnej „Grupy Karpaty” oraz sprawozdawcą opinii Europejskiego Komitetu Regionów „Makroregionalna Strategia dla regionu Karpat” był inicjatorem debaty. W zdalny sposób wzięło w niej udział ponad stu uczestników z wielu zakątków Europy. Seminarium było okazją do debaty nad tym, jaki wpływ mają strategie makroregionalne i transgraniczne na rozwój gospodarczy, turystyczny i społeczny europejskich regionów. Jego uczestnicy rozmawiali o tym, jakie przełożenia mają strategie na życie zwykłego mieszkańca danego regionu.

Ta konferencję możemy śmiało nazwać pochwałą znoszenia granic i barier, pochwałą wzajemnego wymieniania się dobrymi praktykami, pochwałą budowania relacji i tworzenie wspólnoty – mówił marszałek Władysław Ortyl.

Pierwszy panel seminarium poświęcony był kwestii osiągania efektywności strategii makroregionalnych poprzez zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego. 

Gospodarz Podkarpacia ukazał, jak przygotowanie Strategii Karpackiej wpisuje się w element budowania przyszłości Europy przez pryzmat inicjatyw oddolnych, ważnych z perspektywy życia obywateli danych regionów czy obszaru kontynentu.

Unia Europejska prowadzi szeroko zakrojoną debatę na temat przyszłości Europy. Naturalnym wkładem w tę debatę powinny być doświadczania polityki makroregionalnej i te płynące z wdrażania strategii makroregionalnych. Takie głosy dają perspektywę bycia bliżej  obywateli Europy. Europa musi zbliżyć się do obywatela. To z kolei przekłada się na budowanie relacji, na tworzenie wspólnoty. Jestem przekonany, że bardzo ważnym czynnikiem jest wykorzystanie w tym procesie doświadczeń samorządów i samorządowców, który na szczeblu lokalnym i regionalnym znają potrzeby obywateli, ich bolączki i oczekiwania – mówił podczas debaty marszałek Władysław Ortyl. – Myślę, że mieszkańcy Karpat już wiele razy pokazali, że strategii potrzebują i na nią czekają, choć oczywiście wiele czeka nas jeszcze pracy – dodał marszałek.

Strategie makroregionalne traktujemy jako platformy współpracy pomiędzy krajami i regionami – mówiła w czasie seminarium wojewoda podkarpacki Ewa Leniart – Potrzeba zachowania dziedzictwa przyrodniczego, dziedzictwa kulturowego są dla nas niezwykle ważne, stąd potrzeba koordynacji działań na wszystkich poziomach zarzadzania. I do tego mogłaby służyć strategia, dzięki której chcemy rozwiązywać wspólne problemy i lepiej wykorzystywać nasz potencjał – podkreślała wojewoda.

W czasie debaty głos rumuński reprezentował Marian-Jean Marinescu, poseł do Parlamentu Europejskiego z Rumunii. 

Mówimy o regionach, które zajęte są przez góry, co rodzi określone problemy i ograniczenia dla ich mieszkańców. Stąd potrzeba wspólnych działań w infrastrukturę, dla rozwoju chociażby turystyki, przy jednoczesnym zachowaniu bogactwa przyrodniczego. Chcemy się rozwijać a jednocześnie zachować ten region bez zanieczyszczonego środowiska, jako miejsce tworzenia świetnych produktów lokalnych i regionalnych – mówił rumuński europoseł. - Takie makroregiony powinny być wspólnotami gospodarczymi, a nie politycznymi. Musimy wspierać się i działać wspólnie w kwestiach gospodarki - podkreślał poseł Marinescu – Pamiętajmy, że nie będzie możliwości rozwoju bez korytarzy komunikacyjnych, wśród których Via Carpatia jest bardzo ważnym przedsięwzięciem.

Ta strategia może odnieść wielki sukces, gdyż połączy regiony i obszary, które nie były połączone. Gratuluję marszałkowi Ortylowi determinacji, z jaką promuję tę ważną ideę – mówił  z kolei marszałek województwa śląskiego Jakub Chełstowski – nam ta strategia pomogłaby w jeszcze lepszej współpracy z regionami czeskimi czy słowackimi.

W debacie udział wzięła także Marie Clotteau dyrektor Europejskiego Stowarzyszenia Obszarów Górskich Euromontana.

W górach życie mieszkańców wygląda inaczej, inaczej wygląda rolnictwo, inne są koszty budowy infrastruktury, nasze regiony muszą zmagać się z odpływem ludzi, wyzwaniem są także zmiany klimatyczne i utrata bioróżnorodności – podkreślała szefowa Euromontany, wskzujac jednocześnie na atuty, które są szansa rozwoju - Mamy w regionach wysoką jakość życia, wspaniałe zasoby naturalne, wysoką jakość produktów rolnych często z małych lokalnych gospodarstw. Musimy się koncentrować na naszych mocnych stronach, a polityka  musi uwzględniać nasze problemy, tak aby znaleźć równowagę między potrzebami gospodarczymi a bogactwem natury – zaznaczyła Marie Clotteau.

Miklos Barabas CSO European House przedstawi  w  czasie debaty wyniki projektu obywatelskiego realizowanego przez swoją organizację, a który polegał na analizie i zbieraniu uwag do raportów KE z wdrażania strategii regionalnych.

Nie chcemy z konkurować z raportem, tylko chcemy go analizować z perspektywy obywatelskiej, ukazując jak ważne jest zmniejszenie dystansu pomiędzy instytucjami europejskimi a obywatelami. Bo obywatele nie mogą się czuć odizolowani od centrum decyzyjnego gdzie w Brukseli – zauważył węgierski gość.

Uczestnikiem debaty był także Sławomir Tokarski – zastępca dyrektora generalnego w  Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej, Komisji Europejskiej.

W takich strategiach najważniejsi są ludzie, społeczeństwo obywatelskie powinno w nich uczestniczyć od planowania aż do realizacji. Musimy być bardzo ostrożni jeżeli chodzi o tworzenie nowych strategii, aby nie pokrywały one regionów, gdzie już istnieją strategie. Potrzebne jest poparcie polityczne w regionach, tak aby KE widziała ze wszystkie kraje i regiony są „za” – podkreślał dyrektor Tokarski.

Tematem drugiego panelu debaty były strategie transgraniczne, które łączą regiony położone wzdłuż wewnętrznych, a niekiedy zewnętrznych granic państw członkowskich UE. W panelu udział wzięli między innymi Małgorzata Jarosińska-Jedynak – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej RP, Daniela Morari – Ambasador Republiki Mołdawii przy UE, Maciej Popowski – p.o. dyrektora generalnego w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Sąsiedztwa i Negocjacji w sprawie Rozszerzenia, Pavel Branda – zastępca burmistrza gminy Radlo, koordynator Grupy EKR w Komisji Polityki Spójności Terytorialnej i Budżetu UE (COTER) a jednocześnie sprawozdawca opinii KR „Transgraniczne usługi publiczne w Europie” oraz Roberto Ciambetti – Przewodniczący rady regionalnej Wenecji Euganejskiej.

Integracja, wysoka jakość realizowanych projektów, korzystanie z dobrych praktyk i doświadczeń tych, którzy z sukcesem już projekty realizowali, to nasze priorytety na najbliższe lata. Najbardziej interesują nas projekty infrastrukturalne, dla ochrony środowiska, z dziedziny dziedzictwa kulturowego, spraw regionalnych – mówiła podczas seminarium Daniela Morari – Ambasador Republiki Mołdawii przy UE - Najbardziej interesuje nas rozwijanie partnerstwa z innymi krajami i regionami oraz korzystanie z doświadczeń innych krajów, oczywiście chcemy też pracować nad projektami o charakterze innowacyjnym – mówiła ambasador.

Głos z Włoch zachęcał do aktywnej współpracy pomiędzy regionami oraz uświadamiania mieszkańcom szans, jakie dają im strategie.

Europa rośnie od dołu, od indywidualnych kontaktów między mieszkańcami, lokalnymi wspólnotami. Kiedy pojedynczemu człowiekowi pokażemy projekt, który odbywa się pod jego domem, przygotowany właśnie dla niego, to będzie on rozumiał dlaczego współpraca transgraniczna jest ta ważna – mówił  Roberto Ciambetti – przewodniczący rady regionalnej Wenecji Euganejskiej. 

Uczestnicy debaty podkreślali wielość inicjatyw podejmowanych dla powstania strategii karpackiej oraz mówili o kolejnych działaniach dla urzeczywistnienia tej idei. 

Aleksandra Gorzelak –Nieduży

Foto Anna Magda

Video Mateusz Romankiewicz

Biuro Prasowe UMWP