Ponad 600 różnych zabytków po wielu latach powróci do Zamku w Dzikowie - rodowej siedziby rodu Tarnowskich, w którym mieści się Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega. Wszystko za sprawą pozyskanych przez miasto grantów z Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów na zakup cennej kolekcji. Do Tarnobrzega w tej sprawie przyjechali - Piotr Gliński, wicepremier i Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz marszałek Władysław Ortyl wraz z wicemarszałek Ewą Draus.
Swoje podpisy pod dokumentem przekazującym pieniądze na zakup kolekcji złożyli - szef resortu kultury prof. Piotr Gliński i prezydent Tarnobrzega Dariusz Bożek. W dokumencie stwierdza się, że „Kolekcja Dzikowska odtąd stanowić będzie nie tylko jeden z symboli miasta i regionu, ale też ważną część Narodowego Dziedzictwa”. Dokument podpisano w obecności m.in.: Tomasza Poręby, posła do Parlamentu Europejskiego oraz Krzysztofa Sobolewskiego, posła na Sejm RP.
Dla dobra polskiej kultury kolekcja dzikowska, czyli Tarnowskich z Dzikowa wróciła do domu. My jesteśmy po to, żeby wypełniać obowiązek wobec społeczeństwa, żeby przyczyniać się do dobra publicznego. I takie momenty dają satysfakcję, że to się udaje – mówił w Tarnobrzegu minister Gliński.
W ubiegłym roku Miasto Tarnobrzeg zawarło z rodziną Tarnowskich umowę w sprawie nabycia kolekcji dzikowskiej za kwotę 4 milionów złotych. Miasto pozyskało na zakup kolekcji granty z Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów na kwotę 3 milionów 920 tys. złotych, pozostała część kwoty pochodzi z budżetu miasta.
To ważne dla tożsamości kulturowej Tarnobrzega, że miasto staje się właścicielem znaczącej części zbiorów rodziny Tarnowskich. Te naprawdę wyjątkowe eksponaty z pewnością ubogacą piękny zamek dzikowski. Po latach, na nowo będą one cieszyć wszystkich odwiedzających muzeum, w tym mieszkańców Tarnobrzega i całą lokalną społeczność – mówił marszałek Ortyl.
Dzięki staraniom miasta, do Tarnobrzega powróci ponad 600 zabytków z Muzeum Zamku w Łańcucie, w tym obrazy (m.in. Landi, Fidanza, Foschi, Kossak, Pochwalski), a także rzeźby, kolekcja porcelany europejskiej, chińskiej i japońskiej, rodowe srebra i zabytki sztuki złotniczej oraz kolekcja grafik, w tym autorstwa Verneta, i zbiór mebli z XIV – XIX wieku. Nie wykluczone, że do Zamku w Dzikowie powróci również 120 miniatur podarowanych po wojnie przez Artura Tarnowskiego do likwidowanego właśnie, Muzeum Polskiego w Rappersvil w Szwajcarii.
Tarnobrzeg dba o zachowanie swojego dziedzictwa, które niezmiennie jest związane z dziejami rodu Tarnowskich. Ta kolekcja, która przez wiele lat znajdowała się poza miastem posiada niezwykłą wartość historyczną. Mam nadzieję, że będzie ona przyciągać do Tarnobrzega nie tylko znawców i pasjonatów historii i kultury, ale też turystów chcących poznać dawne dzieje tego miejsca - powiedziała wicemarszałek Ewa Draus.
Od 16 maja 2015 roku w Muzeum Historycznym Miasta Tarnobrzega można oglądać Galerię Obrazów ze słynnej Kolekcji Dzikowskiej. Powstała ona w latach 1804-1834 z inicjatywy Jana Feliksa Tarnowskiego i jego żony Walerii ze Stroynowskich Tarnowskiej. Para ta, podzielająca zamiłowanie do sztuki, nauki i przeszłości Polski, poczyniła ważny krok dla kultury naszego kraju. Stworzony przez nich zasadniczy zrąb kolekcji, poszerzanej później przez kolejne pokolenia, doprowadził do powstania jednego z najważniejszych na ziemiach polskich zbioru gromadzącego dzieła sztuki, bezcenną bibliotekę z licznymi rękopisami (w tym „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza), inkunabułami, starodrukami oraz archiwum.
W Muzeum Historycznym Miasta Tarnobrzega znajduje się także Dzikowski Gabinet Miniatur, który tworzy 86 dzieł, różnych autorów, w tym kilkadziesiąt prac najsłynniejszego polskiego miniaturzysty Wincentego de Lesseura (Lesserowicza) ucznia Bacciarelliego, nadwornego malarza króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Był on zaprzyjaźniony z Walerią ze Stroynowskich Tarnowską i jej mężem Janem Feliksem. Małżeństwo to stworzyło w początkach XIX wieku w rodzinnym Dzikowie słynną Kolekcją Dzikowską, której ozdobą był liczący ponad 200 sztuk zbiór miniatur. Powstał on za sprawą wspomnianej Walerii, osoby również uzdolnionej plastycznie, uczennicy Lesseura, która po śmierci mistrza w 1813 roku kupiła jego spuściznę.
Kolekcja Dzikowska powstała w latach 1803-1834 z inicjatywy Jana Feliksa Tarnowskiego i Walerii ze Stroynowskich Tarnowskiej. Kolekcja składała się z trzech segmentów: zbioru sztuki, biblioteki i archiwum. Zbiory sukcesywnie powiększano nabywając kolejne dzieła m.in. z kolekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego i Hieronima Stroynowskiego. Ozdobą dzikowskiego zbioru były m.in. prace: Rembrandta, van Dycka, Schalkena, Rossy, Veronese, braci Carraccich czy Guercina. Kolejni właściciele Dzikowa rozbudowali kolekcję obrazów także o dzieła czołowych polskich artystów m.in. Matejki, Juliusza i Wojciecha Kossaków, Pochwalskiego, Rodakowskiego i Malczewskiego. Uzupełnieniem kolekcji był zbiór miniatur.
Kolekcja Tarnowskich należała do najsłynniejszych i najlepszych w przedwojennej Polsce. Do dziś zachowały się zaledwie cząstki kolekcji z czasów jej największej świetności, czyli z początku XX wieku.
Tekst: D. Kozik
Biuro Prasowe UMWP
Fot.: UM w Tarnobrzegu
Pałac Tarnowskich w Tarnobrzegu | Wikipedia
