Kresowa Osada” w Baszni Dolnej (Gmina Lubaczów) ponownie gościła uczestników Transgranicznego Forum Turystyki Kulturowej (10 listopda).
Tematem przewodnim tegorocznej, trzeciej edycji wydarzenia była etnobotanika ujęta w formułę „Etnobotanika w turystyce kulturowej”. Pojemność tytułu spotkania pozwalała zaproszonym prelegentom rozwijać poszczególne wątki w szerokiej etnobotanicznej perspektywie i zgodnie ze swoimi zawodowymi preferencjami. Marek Styczyński, pierwszy z prelegentów, zdefiniował etnobotanikę, przytaczając szereg ujęć, w których pojęcie to było i jest używane. Finalna demonstracja gry na słowackiej fujarze wykonanej z czarnego bzu wieńczyła opowieść o obecności roślin w życiu człowieka. I, jak się okazuje, jest to obecność totalna. Pokazują to wszystkie przeszłe i obecne kultury (jeśli się to zmieni przyszłej kultury nie będzie), które na naturę nakładają swoje rodzime opowieści, stąd ta mieni się znaczeniami jak starodawny palimpsest. Przyjęcie etnobotanicznej perspektywy wzbogaca więc krajobraz, który dzięki temu staje się zagadką do rozwiązania. Dlatego turystyka, z definicji związana z przemieszczaniem się w przestrzeni, z czasowym przebywaniem w „obcych” krajobrazach, może czerpać inspirację dla nowych atrakcji oraz produktów turystycznych. W prezentacji Marka Styczyńskiego, twórcy Ośrodka Praktyk Bioregionalnych – Biotop Lechnica, nie mogło zabraknąć i nie zabrakło wątku permakulturowego.
Osobną przygodą Forum była podróż po ogrodach projektowanych przez człowieka i dla człowieka. Pani doktor Bożena Szewczyk-Taranek, specjalizująca się w hortiterapii, przedstawiła różne współczesne założenia ogrodowe zorientowane na ludzi o określonych niepełnosprawnościach, których kontakt z naturą nie jest możliwy w stopniu właściwym dla ludzi zdrowych. Inspirująca opowieść poparta zdjęciami ogrodów z całego świata kazała inaczej popatrzeć na zielone skwery zlokalizowane w sąsiedztwie gospodarstw agroturystycznych, szpitali czy sanatoriów. Okazuje się, że mogą to być przestrzenie bardziej użyteczne, bo dedykowane grupom ludzi zagrożonych wykluczeniem z powodu różnego rodzaju deficytu zdrowia.
Adam Szary, naukowy pracownik Bieszczadzkiego Parku Narodowego, natomiast był przewodnikiem po ogrodach dzikich, jak metaforycznie można nazwać różnego rodzaju łąki. „Różnego rodzaju”, gdyż te w zależności od lokalizacji, nasłoneczniena oraz wilgotności stanowią odmienne zjawiska przyrodnicze z charakterystyczną dla siebie fauną i florą. Biorąc pod uwagę zaprezentowane w prelekcji wieloaspektowe ujęcie tematu „Łąka atrakcją turystyczną” po jej zakończeniu chyba nikt nie miał wątpliwości, że aby skutecznie zainteresować turystę i zacząć „robić w turystyce” wystarczy mieć kawałek łąki. Albo nie tyle „mieć”, co się na niej znać. Województwo podkarpackie posiada ich, bowiem, wystarczająco dużo, by ufundowane na etnobotanice atrakcje turystyczne stały się towarem eksportowym regionu.
Więcej o etnobotanicznym spotkaniu w „Kresowej Osadzie” można przeczytać na tematycznym blogu: http://beszad.blog.pl/2017/11/12/roslina-laka-i-ogrod-jako-wartosci-mentalne/
Osobny blok Forum stanowiły wystąpienia panów Mateusza Zmyślonego oraz Adriana Gamonia, autorów prezentacji (kolejno): „Wyspy i Archipelagi, czyli jak łączyć wyspecjalizowane, lokalne atrakcje o charakterze wiejskim i przyrodniczym w większe subprodukty turystyczne” oraz „Lokalne atrakcje i produkty turystyczne – możliwości i przykłady skutecznej promocji w mediach społecznościowych”. Specjaliści od marketingu na licznych przykładach udowadniali skuteczność działań marketingowych wykorzystujących nowoczesne strategie i odwołujących się do możliwości stwarzanych przez technologię informatyczną. Zasada „większy może więcej” znalazła wyraz w idei wysp i archipelagów, czyli formy wspólnej obecności na rynku jednostek zlokalizowanych w różnych częściach świata. Natomiast Artur Gamoń precyzyjnie opisał dobre i złe zjawiska obecne w mediach społecznościowych, stanowiących ważne narzędzie wykorzystywane w promocji usług i oferty nie tylko turystycznej.
III Transgraniczne Forum Turystyki Kulturowej odbyło się 10 listopada, dzień wcześniej, także w „Kresowej Osadzie” odbyły się warsztaty zielarskie. Pani Krystyna Judka prezentowała produkty zielarskie swojego autorstwa. Wśród suszonych ziół, octów oraz powideł opowiadała o technikach suszenia, przygotowywania oraz stosowania dóbr zebranych na podkarpackich łąkach i ogrodach, gdyż część roślin, z których powstały prezentowane wyroby, wyhodowane zostały w ogrodzie.
Marcin Piotrowski z gospodarstwa „Chutor Gorajec” był autorem osobnego wystąpienia, podczas którego zaprezentował ofertę etnobotaniczną Ziemi Lubaczowskiej. Tematyczne filmy oraz obecność wśród uczestników warsztatów filmowych bohaterów, tj. rodzimych zielarzy i ornitologów, ubarwiła zwyczajowo żywiołowe i barwne wystąpienie Marcina Piotrowskiego, autora znanego Festiwalu Kultury Pogranicza FOLKOWISKO w Gorajcu.
(jg)
Wykładowcy:
Marek Styczyński – mgr inż. leśnictwa, ekspert w dziedzinie ekologii terenów górskich , zawodowo zajmuje się gatunkową ochroną roślin i zwierząt, rezerwatami przyrody i europejską siecią obszarów Natura 2000. Specjalizuje się w etnobotanice i permakulturze. Jest autorem i współautorem przewodników po Karpatach ( Słowacja, Spisz, Stary Sącz) oraz książek; Zielnik podróżny. Rośliny w tradycji Karpat i Bałkanów (Ruthenus, 2012), Vággi Várri. W tundrze Samów (Alter, 2013) i Ucho jaka. Muzyczne podróże od Katmandu do Santa Fe (Bezdroża, 2003) oraz wielu projektów i publikacji fachowych. Od trzech dekad zajmuje się eksperymentalną muzyką elektroakustyczną i nową muzyką rytualną (projekty: ex Teatr Dźwięku Atman, Karpaty Magiczne, Noise to Silence, Cyber Totem, Poor Diggers), którą prezentował m. innymi w USA, UK, Niemczech, Francji, Szwajcarii, Szwecji, Austrii, a która została udokumentowana kilkudziesięcioma płytami i dokumentacją kilku projektów badawczych. Razem z żoną – dr hab. Anną Nacher od 2014 roku prowadzą permakulturowy Ośrodek Praktyk Bioregionalnych BIOTOP Lechnica na słowackim Zamagurzu. Mieszka w Krakowie. Blogi autorskie: www.etnobotanicznie.pl www.magiccarpathians.com www.biotoplechnica.eu
dr inż. Bożena Szewczyk-Taranek – ogrodnik, pracownik naukowy Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, kierownik Studiów Podyplomowych Terapia Ogrodnicza. Znawca tematyki ogrodów terapeutycznych, społecznych i partycypacyjnych. Zawodowo zajmuje się min. hortiterapią i socjoogrodnictwem, badając wypływ prac ogrodniczych, ogrodów i środowiska naturalnego na zdrowie emocjonalne, fizyczne i społeczne człowieka. Współpracuje ze Szpitalami, Szkołami Specjalnymi i Domami Pomocy Społecznej doradzając w projektowaniu profesjonalnych ogrodów o charakterze terapeutycznym oraz tworząc scenariusze specjalistycznych sesji hortiterapeutycznych dopasowanych do pacjentów. Prowadzi także badania naukowe dotyczące zastosowania metod biotechnologicznych w ochronie bioróżnorodności oraz klonowania roślin. Strona internetowa: www.hortiterapia.ur.krakow.pl.
Adam Szary – biolog, adiunkt w pracowni naukowej Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Zawodowo zajmuje się botaniką, fitosocjologią i ochroną przyrody. W chwilach wolnych – filozofią i duchowym dziedzictwem kultury. Autor ponad 60 publikacji poświęconych głównie badaniom roślinności leśnej i łąkowej w aspekcie jej różnorodności, dynamiki i ochrony. Autor książek popularyzujących florę Bieszczadów w ujęciu etnobotanicznym i rolę motywów florystycznych w kulturze Podkarpacia.
Mateusz Zmyślony – ekspert w dziedzinie komunikacji społecznej i marketingu. Założyciel i Dyrektor Kreatywny Grupy ESKADRA, jednej z czołowych na polskim rynku, niezależnych firm zajmujących się reklamą. Pionier marketingu miejsc w Polsce, autor kilkudziesięciu strategii marek, miast i regionów, oraz projektów z zakresu marketingu wielkich wydarzeń (m.in. UEFA EURO 2012, EXPO 2022, a także ponad 30 miast, m.in. Krakowa, Warszawy, Sopotu, Kołobrzegu, Chorzowa). Laureat ponad 20 profesjonalnych nagród w konkursach krajowych i międzynarodowych (w tym 3 światowych Globe Awards). Wykładowca wielu uczelni i publicysta. Razem z prof. Jerzym Hausnerem współautor projektu naukowego „Open Eyes Economy” w tym / modeli „Firma-Idea” / „Miasto-Idea” / „Marka-Kultura”. Na tym polu odpowiada za wdrażanie idei zrównoważonego rozwoju. Zajmuje się tematyką komunikacji i edukacji społecznej (m.in. kampanie społeczne dot. oszczędzania energii, recyklingu, segregowania odpadów, utylizacji odpadów, realizowane dla Ministerstwa Środowiska, miast m.in. Gdańska i Krakowa). Twórca ogólnopolskiego programu promocji turystyki wiejskiej „Slow Road”, organizowanego pod patronatem Polskiej Organizacji Turystycznej. Linki: https://www.facebook.com/ProjektSlowRoad/; www.oees.pl; www.eskadra.pl; https://www.facebook.com/glupismog/.
Adrian Gamoń – wierzy, że komunikacja zmienia świat. Udowadnia to na co dzień jako strateg, szkoleniowiec i stojąc na czele agencji Social Frame. Podczas 8-letniej przygody z social media i content marketingiem, zdążył wybudować agencję Social Frame, w której portfolio znajdują się obecnie takie marki jak: Małopolska, Miasto Kraków, Skanska Polska, RMF Maxxx, Wydawnictwo Znak, sieć hoteli Ibis i Bytom. Od dwóch lat również specjalizuje w szkoleniach z zakresu marketingu internetowego dla JST i organizacji pozarządowych. Przeszkolił już z zakresu social media i content marketingu ponad stu przedstawicieli samorządów z całej Polski. Jest również opiekunem merytorycznym i wykładowcą na dwóch kierunkach studiów podyplomowych na AGH w Krakowie: Social Media & Content Marketing i Marketing Miejsc i Kreowanie Marek Lokalnych.
