Dzięki programowi Współpracy Transgranicznej Polska-Słowacja 2007-2013 zrealizowano wiele projektów, których celem jest rozwój produktów turystycznych oraz aktywizacja terenów przygranicznych. Nowe inwestycje wzmacniają potencjał turystyczny Podkarpacia szerzej otwierając region dla turystów. Bliźniacze projekty są realizowane po obu stronach granicy. Wspólne inicjatywy budują nowe więzi między narodami i wzmacniają poczucie wspólnoty w ramach Unii Europejskiej. Z efektami unijnych inwestycji mogli zapoznać się dziennikarze z Podkarpacia, którzy w ubiegłym tygodniu wzięli udział w objeździe studyjnym po zrealizowanych projektach na pograniczu polsko-słowackim.
Objazd studyjny dziennikarzy po unijnych inwestycjach rozpoczął się od Odrzechowej, gdzie funkcjonuje Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki Państwowego Instytutu Badawczego. To właśnie on wraz z pięcioma partnerami zrealizował projekt, którego celem była poprawa atrakcyjności turystycznej terenu Pogórza Karpackiego.
W ramach projektu wybudowano krytą ujeżdżalnię, wyremontowano stajnie oraz dwa „Domki koniarza” na potrzeby szkoleń i turystów, kupiono uprzęże dla koni, komplet ławek i 14 przenośnych boksów dla koni. Wytyczono też szlak konno - taborowy o długości 210 km łączący miejscowości i partnerów funkcjonujących na terenie pogranicza polsko - słowackiego.
Realizacja projektu przyczyniła się do podniesienia kwalifikacji osób mających w przyszłości współtworzyć Polsko - Słowackie Centrum Turystyki Konnej. W rezultacie powstało Centrum Turystyki Konnej, które przyczyni się do rozwoju turystyki konnej oraz do rozwoju gospodarczego pogranicza polsko - słowackiego.
Duże zainteresowanie wzbudził projekt „Karpackie niebo”, którego celem jest promowanie wiedzy związanej z astronomią. Dzięki niemu zrealizowano inwestycje mające na celu rozwój astroturystyki.
W projekcie wzięło udział 9 partnerów z Polski i Słowacji. Partnerem wiodącym było Vihorlackie Obserwatorium Astronomiczne w Humennem. W ramach projektu w Liceum Ogólnokształcącym im. gen. Władysława Andersa w Lesku zaadaptowano poddasze budynku na zaplecze dydaktyczne. Powstały nowe pomieszczenia: sale dydaktyczne, magazyny techniczne, zaplecze socjalne oraz węzeł sanitarny.
Zakupiono też specjalistyczny sprzęt, m.in.: teleskop Celestron CGEM 1100 HD XLT, specjalny teleskop do obserwacji Słońca Coronado, tubę optyczną Meade 80ED - refraktor ED APO SolarMax 60, czy refraktor na paralaktycznym montażu z systemem GoTo Sky Watcher Synta 120ED OTA PRO.
Całkowita wartość projektu wyniosła ponad 182 tys. euro, przy dofinansowaniu z UE w wysokości 155 tys. euro.
Do rozwoju astroturystyki przyczyniły się również inwestycje dokonane przez gminę Lutowiska. Dzięki dofinansowaniu ze środków unijnych powstały nowe atrakcje przyrodniczo-astronomiczne oraz zakupiono specjalistyczne wyposażenie.
W ramach projektu utworzono w Stuposianach Centrum Informacyjne Parku Gwiezdnego Nieba „Bieszczady”. Centrum wyposażone zostało w sprzęt multimedialny oraz 5 zestawów teleskopów do obserwacji dziennych i nocnych wraz z niezbędnym oprzyrządowaniem. Ponadto utworzono trzy platformy obserwacyjne i wykonano pięć zegarów słonecznych. Zamontowano trzy stacje pomiarowe służące do badania stanu ciemnego nieba, każda z nich składa się z przyrządu do pomiaru zanieczyszczenia światłem nocnego nieba, kamery WEB i stacji pogodowej.
Dziennikarze zapoznali się również z projektem „Dwie Cerkwie”, który ma na celu polepszenie warunków rozwoju gospodarczego w oparciu o dziedzictwo kulturowe w Gminie Komańcza i słowackiej miejscowości Habura.
Partnerem wiodącym była gmina Komańcza, pierwszym partnerem Parafia Prawosławna p.w. Opieki Matki Bożej w Komańczy, a drugim Obec Habura. Wartość całkowita projektu wyniosła ponad 485 tys. 159 euro, z czego 85% stanowiły środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
W ramach projektu między innymi odtworzono niepowtarzalny charakter i wygląd XIX-sto wiecznej, drewnianej cerkwi w Komańczy, która spłonęła w 2006 roku oraz wybudowano wierną kopię XVI-sto wiecznej, drewnianej cerkwi w Haburze.
Projekt „Dwie Cerkwie” skierowany był do społeczności zamieszkującej obszar pogranicza a przede wszystkim mieszkańców Gminy Komańcza i miejscowość Habura. Zarówno, spalona w pożarze w 2006 roku cerkiew w Komańczy jak i XVI-sto wieczna cerkiew z Habury, przeniesiona do Czech w ramach działań wojennych, stanowiły podstawę dla utrzymania tożsamości religijnej i kulturowej mieszkańców regionu.
Kolejnym punktem objazdu studyjnego był Skansen Archeologiczny Karpacka Troja w Trzcinicy k/Jasła. Tam powstała platforma widokowa o wysokości 44 m, z poziomem obserwacyjnym dostępnym dla turystów na wysokości 19,80 m i 33,00 m. Z platformy można podziwiać monumentalizm grodziska i geniusz inżynieryjny naszych przodków. Stanowi ona doskonały punkt obserwacyjny pozwalający podziwiać rozległe obszary Beskidów, Pogórza Karpackiego i Dołów Jasielsko-Sanockich. Przy dobrej pogodzie i odpowiedniej przejrzystości powietrza turyści mogą dostrzec nawet odległe o ponad 100 km pasmo Tatr. Umożliwia ona także obserwowanie tego, co dzieje się w Skansenie z każdego punktu na świecie, przez umieszczoną tam kamerę internetową.
Projekt otrzymał dofinansowanie z Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007-2013. Został on zrealizowany w partnerstwie z Krajoznawczym Muzeum w Hanuszowcach n/Toplą, przy czym partnerem wiodącym było Muzeum Podkarpackie w Krośnie. Całkowita wartość projektu wyniosła ponad 887 tys. euro. Dofinansowanie dla partnera wiodącego wyniosło ponad 519 tys. euro, z czego 85% to środki a UE, a 15% wkład własny.
W Krośnie dziennikarze mogli obejrzeć zmagania młodzieży na największym na Podkarpaciu parku linowym. Powstał on dzięki dofinansowaniu projektu pn. „Rozwój infrastruktury turystyki aktywnej poprzez utworzenie transgranicznej sieci produktów turystycznych w Krośnie, Svidniku i Presovie”.
Linowy Park Przygody położony w pobliżu krośnieńskiej starówki stanowi niezwykle ciekawą formę aktywności fizycznej na wysokości. Jest atrakcją dla dużych i małych poszukiwaczy przygód oraz wszystkich tych, którzy chcą przyjemnie i zdrowo spędzić wolny czas w mieście. W skład Parku wchodzi 5 tras linowych z 49 przeszkodami zawieszonymi na różnych wysokościach, o różnym stopniu trudności, dostosowanym do wieku i umiejętności użytkowników. Dzięki wymyślnym instalacjom usytuowanym wśród drzew, każdy w bezpiecznych warunkach może poczuć dreszcz emocji stąpając po linowej kładce zawieszonej kilka metrów nad ziemią, skacząc na wiszącą sieć bądź zjeżdżając po linie zawieszonej wysoko na konarach drzew.
W ramach projektu zmodernizowano również Wyciąg Narciarski w Czarnorzekach, a nasi sąsiedzi ze Świdnika za pieniądze z programu współpracy transgranicznej zmodernizowali sztuczne lodowisko, w Presowie zaś powstało Centrum Linowe.
Daniel Kozik
Biuro Prasowe UMWP
