Przed jakimi wyzwaniami i szansami stoi Makroregion Karpacki w obliczu Europejskiego Zielonego Ładu? Na to pytanie wspólnie poszukiwali odpowiedzi uczestnicy konferencji, która odbyła się w ramach 3. Tygodnia Strategii Makroregionalnych Unii Europejskiej. Wśród tematów była też sytuacja w Ukrainie.
Udział w dyskusji dotyczącej Makroregionalnej Strategii Karpat wzięli m.in.: Grzegorz Puda – Minister Funduszy i Polityki Regionalnej, Maciej Golubiewski – szef gabinetu Janusza Wojciechowskiego - Europejskiego Komisarza ds. Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Józef Gawron – Wicemarszałek Województwa Małopolskiego, Adrian Teban – burmistrz miasta Cugir w Rumunii, sprawozdawca opinii Europejskiego Komitetu Regionów pn. w kierunku bezemisyjnego transportu drogowego: rozwój infrastruktury paliw alternatywnych i wzmocnienie norm emisji CO2, Harald Egerer – dyrektor sekretariatu Konwencji Karpackiej w Wiedniu, Jacek Szlachta – polski ekonomista, profesor zwyczajny, doktor habilitowany nauk ekonomicznych, ekspert w dziedzinie spójności i rozwoju oraz Simon Škvor – dyrektor Centrum Rozwoju Doliny Soczy ze Słowenii. Samorząd województwa reprezentował marszałek Władysław Ortyl.
Grzegorz Puda, minister Funduszy i Polityki Regionalnej podkreślał w swoim wystąpieniu znaczenie Strategii Karpackiej w dalszym rozwoju Unii Europejskiej:
Karpaty szczególnie zasługują na większą uwagę, bo mówimy o obszarze gdzie krzyżują się strategiczne interesy polityczne i gospodarcze. Strategia Karpacka jest jednym z tych dokumentów, który powinien być zadbany, który powinien być bardziej wyróżniony chociażby dlatego, że ten obszar to miejsce, w którym krzyżują się granice Europy Zachodniej i Wschodniej. Tu przebiega także wschodnia granica Unii Europejskiej, a to oznacza, że jest ona ważnym polem unijnej polityki sąsiedztwa, czy promowania wspólnego systemu wartości – powiedział.
Minister zwrócił też uwagę na to, że Karpaty powinny zaistnieć w świadomości europejskiej, jako region istotny z punktu widzenia rozwoju całej Wspólnoty:
Musimy pozwolić Karpatom zaistnieć w świadomości europejskiej. W Europie panuje pewne przekonanie o wyższości regionalnych programów, które już istnieją. Wydaje się być naturalnym, że akurat Karpaty, jako region szczególnych cech jest jednym z najbardziej ciekawych terenów, z którymi Unia Europejska powinna mieć do czynienia. W ogóle świadomość europejska powinna być większa w tym zakresie. Ta wspólna praca na rzecz Strategii Karpackiej musi chronić przed negatywnymi konsekwencjami również tych zmian, z którymi na co dzień się zmagamy, z którymi mamy do czynienia, a także tych działań bardziej zobligowanego rozwijania przedsiębiorstw, czy uprawy ziemi na terenach rolniczych – mówił minister Puda.
Głównym celem Strategii Karpackiej byłoby wzmocnienie konkurencyjności i atrakcyjności makroregionu karpackiego w oparciu o unikalne dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe, wewnętrzny potencjał rozwojowy i stworzenie przewagi konkurencyjnej w celu podniesienia poziomu i jakości życia mieszkańców regionu karpackiego przy jednoczesnym zachowaniu unikalnych walorów ekologicznych Karpat.
Marszałek Władysław Ortyl w swoim wystąpieniu podkreślał, że najważniejsze dla obszaru Karpat jest skoordynowanie wspólnych działań, długofalowa, wspólna polityka, a to może zapewnić właśnie strategia:
Chcielibyśmy, aby działania w Karpatach były jeszcze bardziej intensywne, ale przede wszystkim dobrze skoordynowane, żeby był ten efekt synergii, skoordynowanych działań. To nam może zapewnić właśnie Makroregionalna Strategia Karpacka. Wbrew pozorom, można powiedzieć, że nie są najważniejsze środki, ale najistotniejsza jest właśnie koordynacja, planowanie strategicznych działań długofalowych – mówił marszałek Ortyl.
Marszałek dodał, że stara się aktywizować samorządowców z różnych państw i z różnych szczebli, aby podejmować wspólne działania na rzecz uruchomienia strategii.
Podczas spotkania mówiono także o obecnej sytuacji w Ukrainie oraz o tym, że strategia mogłaby pomóc temu państwu zintegrować się z Unią Europejską, zbliżyć do niej. Wicemarszałek woj. małopolskiego podkreślał, że to, że tej strategii jeszcze nie ma to dobry moment, aby uzupełnić ją o nowe kwestie, które mają związek z toczącą się wojną w Ukrainie.
Ta wojna zmienia nasze spojrzenie na wiele rzeczy. Jeśli nie chcemy - a nie chcemy - odchodzić o Europejskiego Zielonego Ładu, to już drogi dojścia do niego muszą uwzględniać realia danego momentu, czasu. A jeśli jeszcze uwzględnić w naszych działaniach, że Ukraina złożyła wniosek przedakcesyjny, to też jest to dodatkowa przesłanka do podjęcia pewnych kierunkowych działań, właśnie w stronę takiej Strategii Karpackiej w obecnych realiach – powiedział wicemarszałek
Do tego, co dzieje się na Ukrainie odniósł się także marszałek Ortyl:
Program Polska-Białoruś-Ukraina w części dotyczącej Białorusi się załamał. Pozostaje część ukraińska, ale też z wielką niewiadomą. Ale też można wykorzystać ten element do działań związanych z Karpatami. Istotna jest rola państw członkowskich, bo ja uważam, że wszystkie działania, które mają miejsce, jednoznacznie pozwalają nam stwierdzić, że inicjatywa Strategii Karpackiej jest dojrzałym przedsięwzięciem z punktu widzenia aktywności regionalnej, samorządowej ze wszystkich poziomów, ale potrzebny jest do tego akces karpackich państw członkowskich i o to musimy zabiegać – powiedział na zakończenie marszałek Władysław Ortyl.
Marszałek powiedział też, że trzeba walczyć o to, aby UE przystąpiła do Konwencji Karpackiej:
To jest brak, który koniecznie trzeba uzupełnić – podkreślił marszałek Ortyl.
Karpaty stanowią obszar o wyjątkowym znaczeniu z uwagi na wysoki walor bioróżnorodności i stanu zachowania środowiska przyrodniczego, który jest unikatowy w skali Europy. Jest to zasób dziedzictwa europejskiego, który należy chronić dla przyszłych pokoleń, a to oznacza obowiązek poszukiwania odpowiedzialnych dróg rozwoju gospodarczego pozwalających na zachowanie i ochronę tego dziedzictwa. W związku z tym niezbędna jest koordynacja działań podmiotów na wszystkich poziomach zarządzania w tym zakresie, z uwzględnieniem transgraniczności problematyki środowiskowej.
Autorzy tekstu: Daniel Kozik, Monika Konopka
Autor zdjęć: Anna Magda
Autor zrzutów: Daniel Kozik
Biuro Prasowe UMWP
