Jak planować w nowej perspektywie finansowej instrumenty terytorialne, jak je stosować w praktyce w kontekście wyzwań stojących przed gminami i powiatami oraz jakimi doświadczeniami i dobrymi praktykami mogą pochwalić się samorządy w wykorzystaniu tych instrumentów – o tym można było dowiedzieć się na konferencji zorganizowanej w urzędzie marszałkowskim, która była poświęcona temu zagadnieniu.
Konferencja odbyła się w formule hybrydowej, co oznacza, że część osób wraz z marszałkiem Władysławem Ortylem, który łączył się z Mielca, wzięła w niej udział za pośrednictwem internetu. W konferencji uczestniczyli między innymi: Ewa Draus - wicemarszałek województwa, Małgorzata Jarosińska-Jedynak - sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej oraz przedstawiciele samorządów z terenu województwa podkarpackiego.
Marszałek Władysław Ortyl podkreślał na konferencji potrzebę myślenia projektowego i zespołowego, dzięki którym można osiągać lepsze efekty w ubieganiu się o Fundusze Europejskie:
Zintegrowane inwestycje terytorialne, jako instrument - można powiedzieć - trudny, ale dający bardzo dobre efekty sprawdził się w tej perspektywie, która właśnie mija. Mamy z tego tytułu różne wnioski i doświadczenia i myślę, że dzisiaj się nimi podzielimy. Ta dzisiejsza wiedza posłuży nam do przygotowania się do myślenia projektowego, bo jest ono niezmiernie ważne, aby już dziś myśleć projektowo znając te reguły i zasady, które będą w nowej perspektywie. Zdajemy sobie sprawę z tego, że należy myśleć zespołowo, czyli przygotować przedsięwzięcia, które będą gromadziły więcej niż jeden samorząd, więcej niż jedną instytucję. Pamiętajmy, że środków w ramach nowej perspektywy jest bardzo dużo w ramach różnego rodzaju programów, ale to nie zwalnia nas od tego, aby je wykorzystywać racjonalnie – powiedział marszałek Ortyl.
Punktem wyjścia do planowania nowego okresu Polityki Spójności na lata 2021-2027 są przede wszystkim potrzeby i wyzwania zidentyfikowane w dokumentach strategicznych, dotyczące kształtowania rozwoju gospodarczego i społecznego w kontekście zmian związanych z demografią, klimatem, cyfryzacją i rozwojem nowych technologii, które nie szkodzą środowisku naturalnemu.
Wdrażaniu interwencji dla realizacji wszystkich celów polityki będą służyły m.in. instrumenty terytorialne. W nowej perspektywie finansowej będą wykorzystywane wszystkie instrumenty terytorialne, do których należą: zintegrowane inwestycje terytorialne – ZIT, rozwój lokalny kierowany przez społeczność – RLKS oraz inne instrumenty terytorialne – IIT.
Małgorzata Jarosińska-Jedynak, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej zwróciła uwagę, że osiem procent środków z EFRR zostanie przeznaczone na rozwój instrumentów terytorialnych:
Trzeba rozpocząć prace nad kształtowaniem partnerstwa, w ramach którego chcielibyśmy realizować wspólne projekty, tak aby pojawiały się wzmianki o tym partnerstwie w Strategii Rozwoju Województwa, ale również w lokalnych strategiach, które Państwo tworzycie. Obecnie toczą się rozmowy w zakresie tego, ile tych środków ma być przeznaczonych w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych - czyli Funduszy Europejskich dla poszczególnych województw – bo tak się będą one nazywać w nowej perspektywie. I te rozmowy są w tej chwili prowadzone pomiędzy marszałkami poszczególnych województw a Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej. Na pewno jednak tych środków nie będzie mniej niż osiem procent tego co pokazują rozporządzenia unijne – zapewniała sekretarz stanu.
Małgorzata Jarosińska-Jedynak podkreśliła przy tym znaczenie współdziałania samorządów w zakresie rozwoju terytorialnego:
Myślę, że na pewno więcej jesteśmy w stanie zrobić dla rozwoju lokalnego, dla rozwoju społecznego, wtedy, kiedy realizujemy wspólne projekty odpowiadające na potrzeby rozwoju danej jednostki, gminy, powiatu województwa, patrząc na problematykę wieloaspektowo i ponadlokalnie – powiedziała.
Wicemarszałek Ewa Draus w swojej wypowiedzi dużo miejsca poświęciła Strategii Województwa Podkarpackiego, która kładzie nacisk na zrównoważony rozwój terytorialny:
Strategia Województwa Podkarpackiego - Podkarpackie 2030 uwzględnia nowe wyzwania związane z rozwojem terytorialnym i instrumentami, o których dzisiaj będziemy szeroko mówić, gdyż one pozwolą nam zrealizować te założenia, jakie przyjęliśmy wspólnie. Strategię przyjęliśmy po pandemii, wtedy też mogliśmy zweryfikować nasze scenariusze rozwoju i nasze działania, mierząc się już z tymi wyzwaniami, których nie przewidywaliśmy wcześniej. Strategia naszego regionu kładzie duży nacisk na zrównoważony rozwój z tego względu chcielibyśmy, aby włączać w te ogólne trendy krajowe i europejskie wszystkie obszary naszego województwa i te, których wskaźniki społeczno-gospodarcze są niższe i te, które są bardzo innowacyjne. Tutaj kluczowa jest współpraca, więc ta współpraca pomiędzy wszystkimi samorządami, panią minister i rządem pozwoli nam podejmować działania, które zapewnią pewną synergię i połączą różne instrumenty finansowe na rzecz rozwoju naszych obszarów – mówiła wicemarszałek.
Na konferencji nie zabrakło dyskusji i licznych prezentacji: Piotr Zygadło, dyrektor departamentu Regionalnych Programów Operacyjnych z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, mówił o instrumentach terytorialnych w okresie programowania 2021-2027, natomiast Renata Calak,dyrektor departamentu Strategii z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej opowiadała o politycemiejskiej w nowym okresie programowania.
O inicjatywie Czwórmiasta, które dla wspólnych, głównie gospodarczych celów jednoczy cztery samorządy - Tarnobrzeg, Sandomierz, Stalową Wolę i Nisko, opowiadali - Lucjusz Nadbereżny,prezydent Miasta Stalowej Woli, Dariusz Bożek oraz Prezydent Miasta Tarnobrzega.
Uczestnicy konferencji mogli się zapoznać także zwymogami dotyczącymi opracowań dokumentów strategicznych, zasad współpracy, warunków oraz podstaw funkcjonowania dających możliwość wykorzystania instrumentów terytorialnych oraz z działaniami i instrumentami zorientowanymi terytorialnie, które odpowiadają aktualnym wyzwaniom stojącym przed miastami.
Organizatorem konferencji było Województwo Podkarpackiewspólnie z Podkarpackim Stowarzyszeniem Samorządów Terytorialnych.
Tekst: D. Kozik
Fot. A Magda
Wideo: M. Romankiewicz
Biuro Prasowe UMWP
