Województwo podkarpackie otrzymało dodatkowe środki w ramach wydłużonej o dwa lata perspektywy Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. To ponad 108 mln euro, co oznacza zwiększenie dotychczasowej alokacji dla naszego województwa o ponad 55 %. Jest to najwyższa alokacja w kraju. Po zwiększeniu budżetu PROW o dodatkowe środki, łączna kwota wsparcia dla województwa podkarpackiego w ramach PROW wynosi ponad 303 mln euro czyli blisko 1,4 mld zł. O dodatkowych pieniądzach dla Podkarpacia w ramach okresu przejściowego PROW mówili podczas konferencji prasowej wicemarszałek Piotr Pilch oraz dyrektor Departamentu PROW – Magdalena Sobina.

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020 (PROW 2014-2020) został wydłużony o dwa lata, co w praktyce oznacza możliwość realizacji projektów do 2025 roku. Podstawą prawną tych zmian jest Rozporządzenie Parlamentu i Rady UE. Przedłużenie programu określane jest jako „okres przejściowy”. Na realizację projektów właśnie w tym tzw. okresie przejściowym województwo podkarpackie otrzymało dodatkowe środki w wysokości przekraczającej 108 mln euro.

Jeżeliby nie było tego wydłużonego okresu PROW mielibyśmy okres kilku lat „martwych”, kiedy niewiele by się działo na terenach wiejskich, ponieważ nie byłoby dedykowanych dla nich środków. Dlatego dobrze się stało , że Komisja Europejska podjęła taką decyzję o wydłużeniu tego okresu – mówił wicemarszałek Piotr Pilch.

Chcemy, aby ta informacja o tym, że mamy dodatkowe pieniądze na obszary wiejskie na Podkarpaciu, dotarła do wszystkich beneficjentów, którzy będą aplikowali o te środki – dodał wicemarszałek Pilch.

Pierwszy nabór wniosków z puli dodatkowych środków został już ogłoszony. Kolejne ruszą jeszcze w tym kwartale.

Jesteśmy w przededniu ogłoszenia naborów wniosków. Jeden już ogłosiliśmy na scalenia gruntów, mamy pełną dokumentację i możemy ten nabór przeprowadzić. Pozostałe chcemy ogłosić jeszcze w tym kwartale – mówiła dyr. Magdalena Sobina.

W okresie przejściowym PROW na beneficjentów czekają zmiany, które są jednak korzystne, gdyż oznaczają na przykład większe dofinansowanie do realizowanych projektów. A dodatkowe środki zostały podzielone na kilka obszarów wsparcia:

- gospodarka wodno-ściekowa - 27 mln euro

- budowa lub przebudowa dróg lokalnych - dodatkowe 20 mln euro

- scalania gruntów - dodatkowe ok. 43 mln euro

- Program Leader – dodatkowe ponad 14,5 mln euro

- zarządzanie zasobami wodnymi – 3,7 mln euro

Liczymy, że beneficjenci będą korzystali z tych wszystkich środków i wszystkich działań. Bardzo zależy nam na poprawie gospodarki wodno-ściekowej. Zrobiliśmy analizę, jakie są potrzeby w tym zakresie i wyszło nam, że na bardzo wielu obszarach naszego województwa brak jest wodociągów, kanalizacji. I na ten cel są duże środki – mówił wicemarszałek Piotr Pilch.

1. Gospodarka wodno-ściekowa – dodatkowe 27 mln euro

W tym obszarze zwiększona zostanie maksymalna wysokość pomocy do 5 mln złotych na obszar każdej gminy. Dotychczas były to 2 mln złotych na beneficjenta. Zaś wsparcie kosztów kwalifikowalnych może wynieść do 100%. Dotychczas było to 63,63%. Wprowadzony zostanie również nowy zakres wsparcia dotyczący budowy zbiorników podziemnych wraz z kanalizacją deszczową. Wydłużony został także termin realizacji operacji do 30 czerwca 2025 roku.

2. Budowa lub przebudowa dróg lokalnych

W ramach tego obszaru również została zwiększona maksymalna wysokość pomocy do 5 mln zł na beneficjenta (dotychczas limit dostępnych środków wynosił 3 mln zł. na beneficjenta). A termin realizacji operacji został wydłużony do 30.06.2025 r.

3. Scalanie gruntów

W tym obszarze nie ma zmian poza wydłużeniem terminu realizacji operacji do 30.06.2025 r.

4. Program LEADER

Zwiększone zostały limity na operacje oraz na beneficjentów. W ramach tego działania z kwoty 14,5 mln euro aż 13 mln euro przeznaczone jest na realizację Lokalnych Strategii Rozwoju. Z puli 13 mln euro na LSR – 4,5 mln euro musi zostać przeznaczona na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Zaś 1,5 mln euro przeznaczone będzie na aktywizację społeczności lokalnej i bieżące koszty utrzymania pracowników i biur LGD.

Wprowadzony został też nowy zakres wsparcia - koncepcja Smart Villages. To nowe narzędzie proponowane przez KE, zwane „oddolnymi koncepcjami rozwoju lokalnego w skali mikro”. W ramach Smart Villages będzie można otrzymać 4 tys. złotych na opracowanie lokalnych koncepcji rozwoju. Będą one realizowane w ramach projektów grantowych.

5. Zarządzanie zasobami wodnymi

To nowe poddziałanie, które zostało wprowadzone. Pomoc udzielana w ramach tego poddziałania ma na celu wsparcie inwestycji związanych ze zwiększaniem możliwości retencyjnych oraz na przeciwdziałanie powodziom i suszy w zlewniach rolniczych. Finansowane będą prace związane z budową lub przebudową urządzeń wodnych i hydrotechnicznych na ciekach wodnych. Beneficjentem tego działania będą Wody Polskie.

Co do tej pory udało się zrobić na Podkarpaciu dzięki PROW 2014-2020? O dotychczasowych działaniach w ramach PROW mówiła podczas konferencji dyrektor Magdalena Sobina:

W każdym zakątku Podkarpacia widać, ile udało się zrealizować różnego rodzaju projektów na obszarach wiejskich. Są to nie tylko inwestycyjne projekty, ale również tzw. miękkie, które są realizowane za pośrednictwem Lokalnych Grup Działania i skierowane są bezpośrednio do mieszkańców danych terenów wiejskich – mówiła dyr. Magdalena Sobina.

Projekty realizowane w ramach PROW dotyczą wielu obszarów. Są to scalania gruntów, budowa dróg lokalnych, gospodarka wodno-ściekowa, budowa targowisk. Ponadto dofinansowaniem objęte są projekty związane z tzw. Odnową wsi – czyli projekty związane z zachowaniem dziedzictwa lokalnego, zagospodarowania przestrzeni publicznej, jak i różne formy wsparcia ukierunkowane na obiekty kulturalne.

Bardzo ważną rolę w rozwoju obszarów wiejskich odgrywają również Lokalne Grupy Działania, których głównym zadaniem jest kreowanie aktywności mieszkańców małych społeczności, tak aby stymulować ich rozwój. To m.in. dzięki PROW następuje rozwój obszarów wiejskich, buduje się kapitał społeczny wsi, aktywizuje ich mieszkańców i przyczynia się do tworzenia nowych miejsc pracy.

Do tej pory, w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 udało się zakontraktować środki w wysokości przekraczającej 839 mln złotych. (96 % alokacji) poprzez zawarcie 2 147 umów.

Realizacja wspomnianych umów skutkuje osiągnięciem konkretnych efektów rzeczowych, wśród których można wymienić: scalenie obszaru gruntów wynoszącego ok. 30 tys. ha, przebudowa lub budowa ok. 260 km dróg, budowa/przebudowa ponad 750 km sieci kanalizacyjnej, budowa/przebudowa ponad 280 km sieci wodociągowej, budowa/przebudowa 13 oczyszczalni ścieków, budowa/przebudowa 20 stacji uzdatniania wody, budowa 336 przydomowych oczyszczalni ścieków, budowa lub przebudowa 16 targowisk. Dzięki projektom realizowanym w ramach podejścia LEADER powstało 710 nowych firm, a 301 firm rozwija swoją działalność. Stworzono też 493 nowe obiekty infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej, a 110 takich obiektów zostało zmodernizowanych, 112 obiektów zabytkowych poddano pracom konserwatorskim lub restauratorskim, wsparcie otrzymało 2046 podmiotów działających w sferze kultury, udało się wybudować lub przebudować 74 km ścieżek rowerowych i szlaków turystycznych oraz 23 km dróg, dofinansowano organizację 414 wydarzeń i imprez oraz zorganizowano 213 szkoleń.

Tekst: Monika Konopka

Zdjęcia: Anna Magda

Wideo: Mateusz Romankiewicz

Biuro Prasowe UMWP