Reprezentanci państw połączonych korytarzem Via Carpatia, podpisali dziś w Łańcucie wniosek o włączenie szlaku do Transeuropejskiej Sieci Transportowej. Podczas międzynarodowej konferencji podpisana została także deklaracja „Łańcut III”. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele władz państwowych, samorządowych, a także korpusu dyplomatycznego Białorusi, Bułgarii, Chorwacji, Węgier, Litwy, Rumunii, Słowacji, Turcji i Ukrainy oraz Komisji Europejskiej.
Wspomniany wniosek został uroczyście podpisany przez przedstawicieli wszystkich krajów przez które przebiega Via Carpatia.
Podczas konferencji Polskę reprezentowali najwyżsi urzędnicy z Marszałkiem Sejmu RP Markiem Kuchcińskim oraz Ministrem Infrastruktury Andrzejem Adamczykiem na czele. W imieniu regionalnego samorządu w konferencji wziął udział m.in. marszałek Władysław Ortyl.
- To niezwykła konferencja, w niezwykłym miejscu – na Zamku w Łańcucie i w niezwykłym regionie – na Podkarpaciu. Dzisiaj jesteśmy w momencie wielkiego procesu historycznego, który ma zmienić naszą część Europy. Początek tych wielkich rozpoczął się jeszcze przed upadkiem muru berlińskiego od Polski, Czech i Węgier. Po 30 latach jesteśmy świadkami kolejnego ważnego etapu. Jeśli chcemy się dalej rozwijać to najważniejszym fundamentem jest infrastruktura - drogi i kolej. Dzisiaj współpraca zapoczątkowana przez Lecha Kaczyńskiego wchodzi w nowy wymiar. Ta część Europy, jeśli będzie się dobrze rozwijała, umocni naszą wspólną rolę w Unii Europejskiej - powiedział marszałek Marek Kuchciński.
- Lista atutów tej drogi jest duża. Priorytetem rządu Mateusza Morawieckiego jest rozwój Karpat. Jesteśmy inicjatorem strategii karpackiej. Projekt Via Carpatia jest dla tej strategii niezwykle ważny, tak samo jak dla inicjatywy trójmorza - Adam Hamryszczak.
Natomiast poseł Bogdan Rzońca odczytał list skierowany do uczestników konferencji przez premiera Mateusza Morawieckiego.
Oprócz podpisania wniosku o włączenie drogi do sieci TEN-T uroczyście włączono do projektu dwa nowe kraje:
- To wydarzenie jest wspólnym głosem na rzecz rozwoju infrastruktury transportowej w Europie Środkowej. To nasza wspólna szansa na pierwsze w historii połączenie naszych państw i regionów. Nowe państwa czyli Białoruś i Chorwacja jeszcze bardziej urzeczywistnią ideę trójmorza. Wkrótce dołączą do nas kolejne kraje jak Łotwa i Estonia – zapowiedział minister Andrzej Adamczyk.
Marszałek Władysław Ortyl odczytał list od prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego. W swoim wystąpieniu przypomniał o roli województwa w staraniach o pozyskanie środków na budowę tej drogi.
- To duża radość móc gościć Państwa w naszym pięknym zamku. Kolejny krok stawiamy dziś w staraniach o ten ważny trakt drogowy. Via Carpatia łączy się ze strategią karpacką, o którą z dużym sercem zabiega i animuje marszałek Marek Kuchciński. Dziś planowanie projektów nie może być punktowe, ale musi uwzględniać inne projekty, łączyć się, dawać efekt synergii. Zrobiliśmy przy projekcie Via Carpatia już tak dużo, że czasami trzeba się uszczypnąć w ucho - czy to prawda. Tak. To jest prawda – podsumował marszałek Władysław Ortyl.
Swoje pozdrowienia prosto z Brukseli przesłał Europoseł Tomasz Poręba, który uczestniczył w ostatniej sesji w kończącej się kadencji Parlamentu Europejskiego. Podczas wspomnianej sesji europarlamentarzyści także podejmowali istotne decyzje dotyczące Via Carpatia. Głosowano m.in sprawę finansowania budowy wszystkich połączeń transgranicznych w Unii Europejskiej, a zatem także tych będących częścią Via Carpatia. – Budowy tej drogi już nic nie zatrzyma - podsumował Tomasz Poręba.
Transeuropejska Sieć Transportowa – TEN-T jest instrumentem służącym koordynacji oraz zapewnieniu spójności i komplementarności inwestycji infrastrukturalnych. W jej skład wchodzą szlaki drogowe, kolejowe, lotnicze, morskie oraz rzeczne stanowiące najważniejsze połączenia z punktu widzenia rozwoju Unii Europejskiej, a także punktowe elementy infrastruktury w postaci portów morskich, lotniczych, śródlądowych i terminali drogowo-kolejowych. Celem rozwijania sieci TEN-T jest zapewnienie spójności terytorialnej UE i usprawnienie swobodnego przepływu osób oraz towarów. Efektywnie funkcjonujący w ramach Unii system transportowy ma przyczyniać się do poprawy działania jednolitego rynku wewnętrznego, stymulować wzrost gospodarczy regionu, a także podnosić konkurencyjność poszczególnych państw członkowskich.
Podpisana w trakcie konferencji Deklaracja Łańcucka III, zakłada wzmocnienie współpracy w zakresie transportu w Europie Środkowej i Południowej. Deklaracja przewiduje kontynuację rozwoju trasy Via Carpatia oraz przystąpienia do tej inicjatywy nowych członków.
Z inicjatywą utworzenia szlaku drogowego, łączącego Litwę, Polskę, Słowację i Węgry na wschodniej granicy Unii Europejskiej wystąpiła Polska. W tej sprawie 27 października 2006 r. w Łańcucie odbyła się międzynarodowa konferencja - "Jedna droga - cztery kraje" z udziałem m.in. Prezydenta RP, ministrów transportu Polski, Słowacji, Litwy i Węgier, a także przedstawicieli wysokiego szczebla rządowego i samorządowego z ww. krajów oraz Komisji Europejskiej. Podczas spotkania podpisana została przez cztery kraje Deklaracja Łańcucka w sprawie rozszerzenia Transeuropejskiej Sieci Transportowej poprzez utworzenie najkrótszego szlaku drogowego na osi Północ-Południe łączącego Litwę, Polskę, Słowację i Węgry. Sygnatariusze porozumienia zobowiązali się m.in. do tego, że podejmą wszelkie możliwe działania w celu utworzenia szlaku drogowego Kowno- Białystok – Lublin – Rzeszów – Preszów – Koszyce – Miszkolc – Debreczyn. W 2010 roku do inicjatywy tej przyłączyły się trzy nowe kraje: Rumunia, Bułgaria i Grecja. Rok później marszałkowie województw: lubelskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, podlaskiego i świętokrzyskiego podpisali w tej sprawie wspólne stanowisko, a w 2015 roku starania o Via Carpatia rozpoczęły wspólnie z województwem podkarpackim regiony ze Słowacji i Węgier. U podstaw tych oraz innych działań leżała świadomość, że Via Carpatia jest nie tylko najkrótszym szlakiem transportowym na osi północ-południe, ale przede wszystkim jest szansą dla wschodnich regionów UE na dynamiczny rozwój społeczno-gospodarczy.
W 2017 roku starania polityków z Podkarpacia przyniosły oczekiwany efekt. Marszałek Władysław Ortyl oraz reprezentujący Ministerstwo Rozwoju - wiceminister Adam Hamryszczak, podpisali aneks do kontraktu terytorialnego, co dało zielone światło budowie odcinka S19 z Rzeszowa do Barwinka.
Na terenie Polski Via Carpatia przebiega szlakiem: S61 na odcinku granica państwa – Augustów – Ełk, S16 na odcinku Ełk – Knyszyn oraz S19 Knyszyn – Dobrzyniewo Duże - Choroszcz - Siemiatycze - S12 (Lublin Rudnik), S12 (Lublin Sławinek) - Nisko - A4 (Rzeszów Wschód), A4 (Rzeszów Zachód) - Barwinek - granica państwa. Długość polskiej części szlaku liczy łącznie 1533 km (wraz z odnogami w kierunku portów bałtyckich i granicy z Ukrainą, tj. drogami S12 i S17).
Michał Mielniczuk
Współpraca Tomasz Leyko
fot. Michał Mielniczuk
wideo: Sebastian Kieszkowski
Biuro Prasowe UMWP
